Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Pazartesi günü Soçi’ye yine kritik bir ziyaret gerçekleştirdi.
Hem 17 Temmuz’dan sonra Rusya’nın tekrar uzatmama kararı almasıyla belirsiz bir sürece giren tahıl anlaşması, hem de ikili ilişkiler bağlamında önemli bir gezi oldu bu.
İkili ilişkiler bağlamında bu ziyaretin önemi şuradan kaynaklanıyor:
Temmuz ortasında Litvanya’da yapılan NATO zirvesinde Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakması, esir takası anlaşması ile Ankara’ya getirilen Azov Tugayları’na bağlı komutanların Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski ile ülkelerine dönmelerine Rusya’nın verdiği tepki vb. gerekçelerle Türkiye ile Rusya arasındaki ikili ilişkilerin durumu ne olacak sorusu gündeme gelmişti.
Erdoğan’ın Soçi’de Putin’le yaptığı görüşme ve bu görüşmeden çıkan sonuç, Ankara’nın Batı ile ilişkilerde yumuşak bir iklime yönelmesinin Rusya ile ikili ilişkilerin zayıflaması pahasına olmayacağını göstermiş oldu.
Hem açıklamalar, hem mimikler, hem de gelen arka plan bilgileri Soçi görüşmesinin iki taraf açısından da verimli geçtiğine işaret ediyor.
Türkiye, Erdoğan’ın güçlü liderliğinin katkısıyla, Şubat 2022’de başlayan Ukrayna savaşında çok ideal bir yerde pozisyon alıp, iki tarafla da dengeli bir ilişki yürütmüştü.
Şurası bir gerçek:
Türkiye’nin Batı’nın Rusya yaptırımlarına katılmaması, gelen itirazlara ve baskılara rağmen ülkemizin lehine çok önemli kazanımlar getirdi.
Sonuç itibarıyla Soçi’de yapılan üç saatlik görüşmenin sonunda ikili ilişkileri güçlü tutma anlamında güven tazelenmiş oldu.
ERDOĞAN’IN TAHIL KORİDORUNA DAİR SÖZLERİNE DİKKAT!
Bunun dışında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Soçi dönüşü uçakta yaptığı açıklamalar, tahıl koridoru kriziyle alakaları yürütülen diplomasinin arka planını yansıtması bakımından kıymetliydi.
Erdoğan, bu konuda Birleşmiş Milletler’in önerisi nedir şeklindeki soruya çok açık ve bilgilendirici mahiyette cevaplar verdi.
“Rusya’nın iki tane özel isteğinden” söz ederek sözlerine başlayan Erdoğan, “Satışın devamı için iki şeyin hayata geçmesi lazım. Birincisi satış sonucu parayı alması gerekiyor. İkincisi de taşımada kullanılan gemilerin sigortalanması gerekiyor” diye devam etti.
Yine Erdoğan’ın bu soruya cevap verirken kullandığı ifadelere yansıdığı gibi Putin, Rusların tarım bankasının SWİFT sistemine döndürülmesini istiyor.
Tahıl koridoruyla alakalı yürüyen sürecin hangi aşamada olduğuna dair bilgileri de, yine Erdoğan’ın açıklamalarının satır aralarından öğrenme imkanımız bulunuyor.
17 Temmuz’da Rusya’nın tahıl anlaşmasını tekrar uzatmayacağını açıklamasından hemen sonra Türkiye, Birleşmiş Milletler üzerinden yeni bir teklif sunmuştu.
O teklifle ilgili sürecin nasıl ilerlediğini ve hangi safhaya geldiğini de Erdoğan’ın açıklamalarından öğreniyoruz:
“Şimdi Birleşmiş Milletler biraz geriden başlayan bir pozisyonla Türkiye’nin de sürekli katkısıyla süreci bir noktaya getirdi. En son 28 Ağustos’ta BM Genel Sekreteri Gutteres, gönderdiği mektupta, Rusların istediği gibi direkt SWİFT değil ama SWİFT işleminden kaynaklanacak bir aracılık mekanizması teklif etti. Sigorta meselesi için de çalışmaları olduğunu söylediler.”
Bu sözlerden de anlaşılacağı üzere Ankara’nın başlattığı yeni inisiyatifte de epeyce ilerleme kaydedilmiş aslında.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Soçi’deki basın toplantısında, “Yeni öneri paketi hazırladık. Sonuç alacağımıza inanıyorum” demiş, devamında sosyal medya hesabından yayınlanan açıklamasında da, “Türkiye olarak beklentileri karşılayacak bir çözüme inşallah kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum” demişti.
Bu sözler tahıl koridorunun yeniden canlandırılması umudunun canlı olduğuna işaret ediyor.
Önümüzdeki hafta sonu Erdoğan Hindistan’da yapılacak olaan G-20 zirvesinde batılı ülkelerin liderleriyle görüşmeler yapacak.
Devamında da bir sonraki hafta sonu BM Genel Kurul Toplantıları için New York’a gidecek.
Erdoğan’ın bu zirvelerde yapacağı ikili görüşmeler tahıl koridorunun yeniden canlanmasına dönük yeni bir takım gelişmeleri beraberinde getirebilir.
Her durumda Cumhurbaşkanı Erdoğan bütün dünyanın yakından takip ettiği bir konuda son derece kritik bir lider diplomasisi yürütüyor.
Daha önceki başarılı sonuçlar, bu sürecin akıbetine dair de pozitif beklentileri canlı tutuyor.
Hadi inşallah diyelim…
YORUMLAR