Erdoğan, ‘yargı reformu’nu açıkladı

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, Saray’da düzenlenen ‘Yargı Reformu Stratejisi’ toplantısında konuştu. 9 başlıkta hedeflenenleri aktaran Erdoğan, ifade özgürlüğünün ve tutuklama tedbirinin ölçülü olması için adımlar attıklarını söyledi.

Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şöyle:

• Adalet mülkün temelidir diyerek devleti adalet temeli üzerinde inşa eden bir medeniyetin temsilcileri olarak bu mesele bizim önceliklerimiz arasında hep ilk sıralarda yer almıştır. Milletimiz 2002 yılında ülkeyi yönetmeyi bize verdiğinde adaleti, emniyeti yükselteceğimizin sözünü vermiştik.
• Reform belgesinde yer alan başlıkların uygulamaya geçirilmesi sürecini bizzat yakından takip edeceğim. Türkiye’nin AB üyeliği sürecindeki en büyük kazanımlarından biri reform çalışmalarını özellikle sistematik bir şekilde hazırlama ve tartışma kabiliyetini geliştirmiş olmasıdır.
• En büyük reformları bu alanlarda gerçekleştirdiğimizi görüyoruz. Bu reformlara, AB dayattığı için değil, milletimizin ihtiyacı olduğu için sahip çıkıyor ve hayata geçiriyoruz.

• Tarih bize gösteriyor ki adaletin güçlü, güçlülerin de adaletli olduğu toplumlar hızla büyür, kalkınır ve gelişir. Adalet tabanı güçsüz olan devletin uzun süre ayakta kalma imkânı yoktur. Adaletin küçüldüğü yerde zulüm büyüyor demektir.
• Türkiye işkence ve kötü muameleye sıfır tolerans anlayışını benimsemiştir. Sistematik işkence iddiaları artık geride kalmıştır. Bu alandaki kazanımlarımızı korumakta karalıyız.
• Belgemiz iki temel perspektif üzerinde oturuyor. 9 amaç, 63 hedef ve 256 faaliyet bulunuyor. Belgenin tam metni hem kitap olarak hem de internet mecrasında ilgilenenlerin ulaşımına açılmıştır.

“Tutuklama tedbirinin ölçülü olması için adımlar atıyoruz"

• İfade özgürlüğünü demokrasinin en önemli şartı olarak görüyoruz. Son 6 yıllık süreçte bu özgürlüğün gelişmesine yönelik önemli adımlar attık.
• Medya özgürlüğünün geliştirilmesi için önemli adımlar attık.
• Tutuklama tedbirinin ölçülü olması için adımlar atıyoruz. Tutuksuz yargılamayı asıl tedbir olarak görüyoruz. Tutukluluğun ancak zorunlu hallerde yapılması yönünde değişiklik yapacağız.
• İnternet erişim engellemeyi gözden geçiriyoruz. Bir internet sitesinin tamamına değil, sadece ilgili kısma erişimin engellenmesine yönelik bir düzenleme yapılacaktır.
• Hukuk fakültelerinde eğitim süresi 5 yıla çıkacak, kontenjanlar sınırlandırılacak. Kontenjanların azaltılması, başarı sıralamasının 190 binden 100 bine yükseltilmesi gibi düzenlemeler planlıyoruz.
• Hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesi getiriliyor. Önce yardımcı olarak göreve başlayacaklar, bu sürenin sonunda ikinci bir sınavla hakimlik ve savcılık mesleğine geçecekler.

“Ceza mahkemeleri 24 saat çalışacak”

• Yargı ve ölçüm takip merkezleri kurulacak. Davaların uzamasına sebebiyet veren sorunlar çözülecek böylece. Mahkeme nöbet sistemini geliştirerek ceza mahkemelerinin 24 saat esasi ile hizmet vermesini planlıyoruz. Yazı işleri müdürlüğünü hukuk mezunu kişilerin girebileceği kariyer mesleği olarak yeniden yapılandırıyoruz.”
• 6 bin 52 faal mahkemenin 367’si hukuk, 2985’i ise ceza mahkemesidir. Mesleğin başında hakimleri ceza ve hukuk hakimleri olarak ayıracak ve alanlarında uzmanlaşmalarını sağlayacağız.
• Savunma hakkı ilk defa ayrı bir amaç başlığı altında düzenlenmiş bulunmaktadır. 2002 itibarıyla 46 bin 552 olan avukat sayısı, bugün itibarıyla 135 bine yaklaşmıştır. Savunmanın yargılamalara etkin katılımını sağlayacak düzenlemeler yapıyoruz.

• Belirli değerin üzerindeki bazı sözleşmelerin, bağış ve ölüme bağlı işlemler gibi tek taraflı tasarrufların avukat tarafından hazırlanması zorunlu olacaktır. Avukatlık hizmetlerinin vergilendirilmesi konusunda da iyileştirici düzenlemeler yapıyoruz.
• Mahkemeler ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturmayı planlıyoruz. İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. Ceza mahkemeleri 24 saat esasıyla hizmet verecek. Özel kalem müdürlüğünü bir kariyer meslek haline dönüştürüyoruz. Bu uygulama yargılamaların daha etkili ve eksiksiz yürütülmesine yardımcı olacaktır.
• Avukatlara da yeşil pasaport hakkı vererek uluslararası faaliyetlerini kolaylaştırmayı planlıyoruz. (Erdoğan burada “Tabii tüm avukatlara değil, değil mi?” şakası yaptı)

“Tanıklığı zorlaştıran uygulamalar kaldırılacak”

• Tanıklığı zorlaştıran uygulama ve yaklaşımların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır. Bazı ülkelerde tanıklar için özel bekleme odaları oluşturularak psikolojik olarak yıpranmaları engelleniyor. Benzer uygulamalara yönelik değişiklikler bizde de yapılacaktır. Tanıklık ücretinin yeniden belirlenmesi gerekiyor.
• 2018 yılında şüphelilerin yüzde 52,6’sı hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir. Davalardaki mahkumiyet oranı ise yüzde 48,1’dir. Sistemi mahkumiyet ihtimali az olan davaların açılmaması yönünde geliştirmemiz gerekiyor. Sistemi mahkumiyet olasılığının az olduğu davaların açılmaması konusunda yeniden düzenlememiz gerekiyor. Savcılık aşamasında ne kadar çok sorun çözebilirsek mahkemelerdeki yargılamaları o kadar kolay çözebiliriz.

Basit Yaralama ve tehdit şikayete bağlanıyor

• Basit yaralama ve tehdit gibi suçlar şikayet kapsamına alınacak. Bazı ağır suçlar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocuklar, ilk defa işledikleri fiillerin soruşturma ve kovuşturmaya konu edilmeden çocuklara özgü koruma mekanizmaları içerisinde değerlendirilecek. Şiddet içermeyen suçlardan hükümlü olan yaşlı, hamile ve çocukların cezalarının evde infazına olanacak sağlanacak. 
• Şiddet içermeyen suçlardan hükümlü olan yaşlı, hamile ve çocukların cezalarının evde infazına olanak sağlanacak
• Halihazırda noterlik belgesi Adalet Bakanlığı’na başvuran hukukçulara veriliyor. Noterlik kariyer mesleği haline dönüşecektir, sayıları da arttırılacaktır. Ülkemizde noterlik sayısının artması vatandaşlarımızın işini kolaylaştırmıştır. Bazı çekişmesiz yargı işlerinin noterlik kurumları tarafından da halledilmesi için düzenleme yapılacaktır.