Uygulama sürecinde yapılan değişiklikler nedeniyle müteahhitlere fazla ya da mükerrer ödemeler yapan TOKİ’nin hesapları, TBMM’de denetlendi.

BirGün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre, TOKİ projelerinde uygulama aşamasında plan değişikliğine gidilen projelerin fazlalığı, Sayıştay’ın, “İmalatı yapılan işler için yeniden yapılan ihaleler ile yüklenicilere fazladan 1,3 milyon TL ödeme yapıldı” tespitine ışık tuttu. Edinilen bilgiye göre, 2015 yılında TOKİ, 137 iş için uygulama projesi ihalesi açtı.

Projelerin tamamına yakını ihale süreci tamamlandıktan sonra değişikliğe uğrarken yalnızca sekiz proje ihaledeki gibi uygulandı. 2016 yılında çıkılan ve sözleşmesi imzalanan 246 proje ihalesinin ise sadece beşi ihale edildiği haliyle hayata geçirildi. Değişiklik gerekçesiyle ödeme tutarı artan bazı projelerin ilk haliyle aynı olması nedeniyle müteahhitlere mükerrer ödemeler de yapıldı.

Şirketlerin, “Anlaşılan paranın üzerinde para” kazanmasına olanak sağladığı için eleştirilen bazı proje değişiklikleri şöyle:

• Bolu Mengen’de yapılan konutlar, cami ve ticaret merkezi işinde mükerrer ödeme yapıldı. İlk ihalesi Nisan 2014’te 19,2 milyon TL bedelle tamamlanan iş, gerçekleşme durumu yüzde 87’deyken durduruldu. İşin ikmal ihalesi gerçekleştirilerek daha önce yapılan imalatlar için 188 bin 885 TL para harcandı.
• Ankara Haymana’da 198 adet konut, ticaret merkezi, cami ve şadırvan ikmal inşaatı işinin ilk ihalesi 13 Ekim 2008’de 8,3 milyon TL bedelle sözleşmeye bağlandı. İmalatların ilerlemesi yüzde 91 seviyesindeyken yükleniciyle olan sözleşme Ocak 2015’te feshedildi. İşin ikmal ihalesi Mart 2016’da yapıldı, Nisan 2016’da ise yükleniciyle sözleşme imzalandı. İlk ihale kapsamında yüklenicinin yaptığı işler için 711 bin 986 TL ödeme yapıldı. İşin fesih tutanağında ve ikmal işinin de ihale dosyasında yapıldığı görünen imalat kalemlerine ikmal ihalesi kapsamında yeniden yer verildi. Böylelikle, ikmal ihalesi ile aynı imalat kalemleri için yükleniciye 402 bin 260 TL fazla ödeme gerçekleştirildi.
• Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Rektörlük binası, yabancı diller yüksekokulu binası ve olimpik atletizm futbol sahası inşaat işinde, ilk ihale kapsamında yüzde 100’ü yapılan imalatların ikmal ihalesi kapsamında mükerrer 610 bin 596 TL ödendi.
• Dersim Hozat Yenibaş, Nazimiye Dereova ve Pülümür Kırmızı Köprü Jandarma Karakol Komutanlığı ikmal inşaatı işinde, ilk ihale kapsamında yüzde 100’ü yapılan imalatların ikmal ihalesi kapsamında 132 bin 311 TL mükerrer ödeme yapıldı.

Reklam ve tanıtıma 10 milyon TL

TOKİ, 2018 yılında 1 milyon 942 TL’lik reklam ve tanıtım harcaması yaptı. 2019 yılında ise bu kalemden yapılan harcama 9,6 milyon TL’ye fırladı. TOKİ Başkanı Ömer Bulut, idarenin reklam harcamasındaki artışa dikkati çeken ve “TOKİ’nin reklama ihtiyacı mı var?” diye soran CHP’li Atilla Sertel’e şu yanıtı verdi:

“Yapılan işleri, hem tanıtım hem o değişimi göstermek açısından hem o algıyı iyi yönetmek açısından… Çünkü hak etmediğimiz şeyler bizim üzerimize geliyor. Bunlar da zaten kamuoyunda düzeldikçe belki bu reklam bütçesine ihtiyacımız olmayacak ama reklam bütçesi sadece gazete ve televizyonlara verilen yayınlarla alakalı değil. Sonuçta organizasyonlar oluyor, konutların teslim törenleri oluyor, konutların kura çekilişleri oluyor, oralarda da bu şeyi kullanıyoruz biz ama inanın ki böyle sık dokuyup ince elemeye çalışıyoruz.”