ABD Senatosu, dün Ukrayna, İsrail ve Tayvan'a yapılacak 95 milyar dolarlık yardımı onaylamak üzere oylama yaptı. 

Senato'da hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat senatörler, uzun zamandır askıda olan paketin ABD Başkanı Joe Biden'a göndermek üzere mutabakat sağladı. Paket, Senato'da 18'e karşı 79 oyla onaylandı.

Aylarca süren gecikmelerden sonra Meclis geçen hafta üç ABD müttefikine fon sağlanmasını öngören dört yasa tasarısını onaylarken, sosyal medya platformu TikTok'un ülke çapında yasaklanmasını öngören tasarıyı da onaylamış oldu. Söz konusu tasarılar, "torba yasa" olarak büyük bir pakette birleştirilmişti.

Tasarıda, Rusya'ya karşı Ukrayna'ya 60,8 milyar dolarlık askeri yardım paketi yer alıyor. Paketteki 26,3 milyar dolarlık kısımsa, hem İsrail'e askeri yardımı hem de Gazze dahil olmak üzere çatışma bölgelerindeki sivillere insani yardımı içeriyor. Hint-Pasifik bölgesinin Çin'e karşı savunmasını güçlendirmesi içinse 8,1 milyar dolar ayrılmış durumda.

Pakete onayın ardından Çin'den ABD'ye Tayvan çağrısı

Tasarının senatodan geçmesinin ardından açıklama yapan Çin'in Tayvan İşleri Ofisi'nden bir sözcü, Pekin'e karşı hazırlanan pakete tepki gösterdi. Sözcü, Pekin'in ABD'yi somut eylemlerle "Tayvan'ın bağımsızlığını" desteklememe taahhüdünü yerine getirmeye ve onu herhangi bir şekilde silahlandırmayı bırakmaya çağırdı.

Tayvan ordusuysa, paranın nasıl kullanılacağına dair ABD'yle bir görüşme planlandığını söyledi.

Zelenskiy'le görüşen Biden: Hızlı hareket edeceğiz

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'le pazartesi günü telefon görüşmesi yapan Biden, tasarının Senato'dan geçmesinin ardından hava savunma silahları da dahil olmak üzere acilen ihtiyaç duyulan askeri yardımı Kiev'e göndermek için "hızlı hareket edeceklerini" bildirdi.

Pakette Cumhuriyetçiler'in TikTok şartı

Temsilciler Meclisi'nde çoğunluk olan Cumhuriyetçiler, paketi onaylamak için, Çin'e ait TikTok'un bir yıl içinde sosyal medya platformundan çekilmemesi durumunda ABD'de engellenmesini sağlayacak hükmün pakete eklenmesi şartı koymuştu.

Pakete Trump'ın 'geri ödeme' önerisi eklendi

Tasarının ülkelere yardım bölümünün büyük bir kısmı, Senato'nun Şubat ayında kabul ettiği kararının birebir aynısı.

Buna ek olarak, başlangıçta Ukrayna'ya yardıma karşı çıkan eski ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilk kez ortaya atılan bir fikir olan, ABD Başkanı'nın "bağışlanabilir krediler" şeklinde yaklaşık 10 milyar dolarlık ekonomik yardımın Kiev'den geri ödenmesini istemesini zorunlu kılan bir tedbir de eklendi.

Cumhuriyetçi Senatörler fikir değiştirdi

Dış yardım paketi büyük ölçüde Senato'nun Şubat ayında kabul ettiği tedbire benzese de, buna karşı oy kullanan Cumhuriyetçi senatörler fikirlerini değiştirerek tasarıya onay vermiş oldu.

Tasarıya sonradan onay verenler arasında, daha önce Senato'nun dış yardım paketini sınır mevzuatıyla eşleşmediği için karşı çıkan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham da var.

Bu yılın başlarında Ukrayna'ya yaptığı ziyaretin ardından Graham, Trump'ın önerdiği "geri ödemeli kredi" planını onayladı. Graham, İran'ın İsrail'e yönelik hava saldırısı nedeniyle İsrail'e yardım gönderilmesinin gerekli olduğunu ifade etti. Graham, tasarının oylanmasından önce X'ten yaptığı açıklamada, “İsrail'in artık ABD Senatosu'na ihtiyacı var. Mazeret yok" dedi.

Cumhuriyetçiler uzun süredir pakete direniyordu

Ukrayna ve İsrail'e yönelik yardım paketi, ABD Kongresi'nde çok uzun süredir iç tartışmalara neden olmuştu.

Kongre'nin geniş desteğine rağmen, ABD'nin dış ilişkilerdeki rolüne giderek daha fazla şüpheyle yaklaşan Cumhuriyetçilerin bir grubunun Ukrayna'ya daha fazla yardım göndermeye direnmesiyle söz konusu paketin onaylanma süreci açmaza girmişti. Cumhuriyetçiler, yabancı ülkelere yapılacak her türlü fonun, ABD-Meksika sınırına gelen insan sayısının artışını durdurmayı amaçlayan yasalarla birlikte kullanılması konusunda bir torba tasarı hazırlanması yönünde ısrarcıydı.

Senato'da müzakere edilen sınır ve ulusal güvenlik yasa tasarısının iptal olmasının ardından Senato'nun çoğunluk lideri Chuck Schumer, dış yardım yasa tasarısını oylamaya sundu. Şubat ayında 29'a karşı 70 oyla ezici bir çoğunlukla kabul edilen yardım tasarısı, Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Temsilciler Meclisi'ne takılmıştı.

Tasarıya dönük çekimser bir tavır takınan Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Biden'ın, Kongre liderlerinin ve Avrupalı Devlet Başkanlarının baskıları sonucunda tasarıya onay verme kararı almıştı. Johnson, konuya dair Cumhuriyetçiler arasında başlayan iç tartışmalar sonucunda geçtiğimiz hafta istifasını açıklamıştı.