5 Aralık 1934 yılında Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk kadınına hak ettiği değeri vererek seçme ve seçilme hakkını vermesiyle cumhuriyet kadınının tarih sahnesine çıktığını ifade eden Antitoros, 83 yıl sonra kadının temel haklarını savunma pozisyonuna dönmüş olmasının dikkat çekici olduğunu söyledi.
Kadınların bugün şiddet, taciz, tecavüz, ötekileştirme, yok sayılma, eğitimsiz bırakılma gibi bir çok sorunla karşı karşıya olduğunu söyleyen Antitoros, “Sadece özel günlerde hatırlanan kadınların 365 gün var olma mücadelesi içinde olduğu bir gerçek. Bu bilinçle kadın mücadelesini yükseltmek ve kadınların haklarını her alanda savunmak için çalışmaya, üretmeye ve ‘buradayız’ demeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Mustafa Kemal Atatürk’ün bir çok Avrupa ülkesinden önce Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı tanıdığını ifade eden Antitoros, yasanın kabulünden sonra Atatürk’ün yaptığı konuşmanın son derece manidar ve önemli olduğuna dikkat çekti. Antitoros, “Atatürk’ün, “Bu karar, Türk kadınına sosyal ve siyasî hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir. Çarşaf içinde, peçe altında ve kafes arkasındaki Türk kadınını artık tarihlerde aramak lazım gelecektir. Türk kadını, evdeki medenî mevkiini selahiyetle işgal etmiş, iş hayatının her safhasında muvaffakiyetler göstermiştir.
Siyasî hayatla, belediye seçimleriyle tecrübe kazanan Türk kadını bu seferde milletvekili seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Medenî memleketlerin bir çoğunda, kadından esirgenen bu hak, bugün Türk kadınının elindedir ve onu selahiyet ve liyakatla kullanacaktır.” sözlerinin bugün tekrar hatırlatmakta yarar görüyorum” diye konuştu.
Bu vesile ile Fransız yazar Olympe de Gouges’in, sadece erkekleri kapsayacak şekilde hazırlanmış olan ilk İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’ne tepki olarak hazırladığı “Kadın ve Kadın Yurttaş Hakları Bildirgesi”ni de tekrar okumak gerektiğini ifade eden Antitoros, kadınların hukuki, politik ve sosyal alanda erkeklerle eşit kılınması gereğini anlatan 226 yaşındaki bildirgenin bir çok maddesi için kadınların hala mücadele veriyor olmasının trajik olduğunu da belirtti.
KADIN HAKLARI BİLDİRGESİ
1. Kadın özgür doğar ve yaşamını erkeklerle eşit haklara sahip olarak sürdürür.
2. Her siyasi topluluğun amacı, kadının ve erkeğin doğal ve daimi haklarını korumaktır. Bu haklar özgürlük, güvenlik, mülkiyet ve özellikle baskıya karşı koymaktır.
3. Devletin egemenliği, kadınların ve erkeklerin birliği olan ulustan kaynaklanır.
4. Özgürlük ve adalet, bireylere hakları olanı iade etmektir. Kadınlar doğuştan sahip oldukları haklarını kullanırken erkeklerin tiranlığıyla engellenmektedir. Bu engeller, doğanın ve aklın koyduğu yasalarla kaldırılmalıdır.
5. Doğanın ve aklın koyduğu yasalar, topluma zarar verecek tüm davranışları ortadan kaldırır.
6. Yasa, genel iradenin ifadesi olmalıdır. Bütün kadın ve erkek yurttaşlar bizzat ya da vekilleri aracılığıyla yasaların yapım sürecine katılmalıdır. Yasalar bütün yurttaşlara eşit uygulanmalıdır. Kadın ve erkek yurttaşlar, ayrım yapılmaksızın bütün mevkilere kabul edilmelidir.
7. Kadınlar ayrıcalıklı haklara sahip değildir. Kadınlar erkeklerle birlikte aynı yasalara tabidir.
8. Yasalar sadece zorunlu olan, açık ve kesin cezalar koyar. Kadınlar, suç teşkil eden eylemden önce ve yasalara başvurulmaksızın cezalandırılamaz.
9. Yasaların suçlu bulduğu kadına, yasaların öngördüğü yaptırımlar uygulanmalıdır.
10. Hiç kimse fikirlerinden ötürü mahkum edilemez. Kadın idam sehpasına çıkma hakkına sahip olduğu gibi, konuşma kürsüsüne çıkma hakkına da sahiptir.
11. Düşüncelerini ifade etmek, kadınların en önemli haklarından biridir. Bu özgürlük, babaların çocuklarıyla olan babalık bağlarını güvence altına alır. Her kadın, barbarca bir önyargı yüzünden gerçeği gizlemeye zorlandığında şunu söyleyebilir: “Ben, bana verdiğin çocuğun annesiyim.”
12. Kadınların haklarının güvence altına alınması kadınlara ayrıcalık tanımamalı, herkesin yararına hizmet etmelidir.
13. Devletin idari giderleri için kadınlardan ve erkeklerden eşit katkı talep edilir. Kadınlar üzerlerine düşen bu ödevi yerine getirdikleri için meslek, iş ve mevkilerin paylaşımına da katılırlar.
14. Kadın ve erkek yurttaşlar, bizzat ya da vekilleri aracılığıyla vergilerin zorunlu olup olmadığına karar verme hakkına sahiptir. Kadınlar, erkeklerle eşit vergi ödeme ilkesini ancak vergilerin toplanması ve kullanılması sürecine katkıda bulunmaları durumunda kabul ederler.
15. Kamu harcamalarına erkeklerle birlikte katılan kadınlar, resmi makamlardan mali konularda bilgi alma hakkına sahiptir.
16. Hakların güvence altına alınmadığı ve güçler ayrılığının kabul edilmediği bir toplumun anayasası yoktur. Ulusu oluşturan bireylerin çoğunluğunun yapımına katılmadığı yasa yoktur ve geçersizdir.
17. Birlikte ya da ayrı ayrı, mülkiyet kadının da erkeğin de hakkıdır. Bütün vatandaşlar bu dokunulmaz ve kutsal hakka sahiptir. Yasaların belirlediği kamusal bir zorunluluk bunu açıkça gerektirmediği müddetçe ve önceden belirlenmiş adil bir tazminat ödenmedikçe, hiç kimse ulusun asli miras payından yoksun bırakılamaz.
YORUMLAR