Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yarın 13 yıl sonra ilk kez Irak’ı ziyaret edecek. Irak’ın başkenti Bağdat’a gidecek olan Erdoğan daha sonra Erbil’i de ziyaret edecek. Erdoğan’ın Erbil ziyareti Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne Türkiye’den ilk cumhurbaşkanı düzeyinde ziyaret olacak.

Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın da aralarında olduğu kalabalık bir heyet eşlik edecek.

Fidan, bugün Moritanya Dışişleri Bakanı’yla düzenlediği ortak basın toplantısında, Erdoğan’ın Irak'ı ziyaretinde 20'den fazla anlaşmanın imzalanması için ön mutabakatların tamamlandığını söyledi.

Kalkınma Yolu ve Çin ile gerilim olasılığı

Erdoğan’ın Irak ziyaretindeki ana gündemlerinden birini Irak'taki PKK varlığı oluştururken, bir diğer gündemse Irak'a Türkiye'den sermaye akışı ve Kalkınma Yolu projesi olarak görülüyor. ABD’yle yakınlaşan bir Türkiye'nin bu projedeki rolünün Basra Körfezi’nde Çin'le gerilimi de beraberinde getirebileceği daha önce soL’da Erhan Nalçacı tarafından dile getirilmişti.

Kalkınma Yolu projesi, Basra Körfezi’ndeki Faw Limanı’ndan başlıyor, Bağdat ve Musul’dan geçerek Ovaköy Sınır Kapısı’ndan Türkiye’ye giriyor ve oradan Mersin Limanı’na ve Avrupa ülkelerine uzuyor. 

Çin’le ticarete bağlı olan bu yolun işlemesinin bir NATO ülkesine kaymasının Pekin için bir sorun olacağını yazan Nalçacı Çin’in burada bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya olduğuna işaret ettiği yazısında “ABD’ye bağlı bir emperyalist unsur olarak Türkiye’nin Çin’e ve İran’a karşı itilme tehlikesi ile karşı karşıya” olduğuna dikkat çekmişti.

Nalçacı 23 Mart tarihli yazısında “Buradaki büyük formül ABD aracılığı ile Türkiye’yi Kürt siyasetleri ile uzlaşmaya, Suriye devletine daha çok zarar vermeye doğru da itecektir. Böylece ABD ile yakınlaşma Türkiye’yi sadece kuzeyde Rusya ile karşı karşıya bırakmıyor, güneyde Hint Okyanusunda Çin ile de gerilmeyi getiriyor” diye belirtmişti.

Irak hükümet sözcüsü: Türk şirketlerin rolü değerlendirilecek

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Erdoğan’ın Irak ziyaretine ilişkin yaptığı açıklamada “Kalkınma Yolu Projesi'nin hayata geçmesi durumunda hem Irak halkı için, hem bölge halkları için çok önemli bir örnek teşkil edeceğine inanıyoruz” dedi.

Irak Hükümet Sözcüsü Basim el-Avvadi de Erdoğan’ın ziyaretinde Türk şirketlerin Kalkınma Yolu projesi kapsamında Irak’taki rolünün de değerlendirileceğini söyledi. AA’ya konuşan el-Avvadi “Kalkınma Yolu Projesi'nin en önemli merkezleri Irak ve Türkiye'dir. Bu konuda da önemli anlaşmalar yapılacak. Türk şirketlerinin bu proje kapsamında Irak'taki rolü de değerlendirilecek” dedi.

Fidan: Mevcut dengeleri rahatsız etmeden 'terörle mücadele'de büyük adımlar

Hakan Fidan, Erdoğan’ın Bağdat ziyaretine ilişkin konuşurken "Irak'taki mevcut siyasal dengeleri çok fazla rahatsız etmeden, terörle mücadelede nasıl büyük adımlar atılabileceği" konusunda Bağdat hükümetiyle çok yoğun görüşmeler içerisinde olduklarını kaydetti.

Erdoğan’ın Erbil’i de ziyaret edeceğini söyleyen Fidan “Cumhurbaşkanı'mızın Erbil ziyareti esnasında da özellikle bölgesel yönetim yetkilileriyle bir araya gelerek kendilerine verdiğimiz destek, aramızdaki ilişkinin artırılması, Irak iç istikrarının ve barışının sağlanmasında kendilerine düşen birtakım rollerinin hatırlatılması konusunda da kendileri eminim vizyonlarını paylaşacaktır” diye konuştu.

“Türkiye'nin, sulama sistemi, eğitim, sağlık, altyapı, ticaret ve enerji gibi alanların geliştirilmesi için ‘her türlü desteği’ vermeye kararlı olduğunu” söyleyen Fidan “uzun zamandır bakanlar, bürokratlar ve iş adamları düzeyinde Irak ile çeşitli temasların yoğun şekilde devam ettiğini” kaydetti. Fidan, gelinen "olgunluk noktası" itibarıyla Erdoğan'ın Irak'a ziyareti ve Stratejik Çerçeve Anlaşması'nın imzalanması konusunda mutabık kalındığını söyledi.

'PKK'lilere Irak'ta mülteci statüsü verilecek'

Irak hükümet sözcüsü Basim el-Avvadi ise Erdoğan’ın Bağdat temaslarında masada olacak "su meselesi, Kalkınma Yolu Projesi, PKK'nin Irak'taki varlığı ve Türk şirketlerinin Irak'taki yatırımları" konularına ilişkin ortak komisyonların çalışmalarının sona erdiğini ifade etti.

Su meselesinde Erdoğan ile Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani arasında “büyük ve sürpriz bir anlaşma”ya imza atılacağını söyleyen Irak hükümet sözcüsü Irak Ulusal Güvenlik Konseyi’nin PKK’yi ülkede yasaklı örgüt olarak tanımladığını hatırlattı. Basim el-Avvadi “Onlara (PKK) Irak'ta Birleşmiş Milletler (BM) denetiminde 'mülteci' statüsü verilecek ve hiçbir parti veya siyasi faaliyetleri olmayacak. Bu, hemen hemen Irak ve İran arasında imzalanan güvenlik anlaşmasına benzer bir şekilde olacak” diye konuştu.

Irak PKK’ye karşı Türkiye ile Ortak Harekat Merkezi kurulmasını kabul etmişti. Erdoğan’ın ziyaretinde Ortak Harekat Merkezi ile ilgili ayrıntıların ele alınması bekleniyor.

Irak'tan Türkiye'ye petrol açıklaması: 'Mesele Bağdat ile Erbil arasında'

Irak petrolünün yeniden Türkiye'ye ihracatı konusuna ilişkinse Basim el-Avvadi bu konunun Irak’ta merkezi hükümet ile Kürdistan bölgesel yönetimi arasında bir meseleye dönüştüğünü söyledi. Irak hükümet sözcüsü şu ifadeleri kullandı:

“Petrol ihracatı meselesi Bağdat merkezi hükümetiyle Kürdistan Bölgesel Hükümeti arasında bir meseleye dönüştü. Esasen bu konudaki gecikme, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin petrol ihracatı konusunda orada faaliyet gösteren şirketlerle imzaladığı anlaşmalardan kaynaklanıyor. Bu şirketlerin artık Irak Federal Petrol Bakanlığı ve Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) ile müzakere aşamasına geçmesi gerekiyor. Petrol Bakanlığının da kendisine ait yasalarının yanı sıra Anayasa'ya karşı sorumluluğu söz konusu. Bu konu, Başbakan Sudani'nin Washington ziyareti sırasında genişçe tartışıldı.”

İsrailli bakandan Erdoğan'a Hamas tepkisi

Erdoğan’ın Irak ziyareti haftasonu İstanbul’da Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye ile yaptığı görüşmelerin ardından gerçekleşecek. 

Haniye Erdoğan ile görüşmesinin ardından AA’ya verdiği mülakatta İsrail’i Refah’a girmemesi konusunda uyararak “Bu Filistin halkına karşı büyük bir katliama yol açabilir. Tüm kardeş ülkelere, Mısır'daki, Türki