Avrupa Birliği, Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar kapsamında dondurduğu Rus varlıklarından elde edilen milyarlarca avroluk geliri, Ukrayna’ya askeri destek için aktarmak konusunda ısrarcı.

Brüksel’deki AB zirvesinden henüz bu konuda somut bir karar çıkmadı ancak AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen üye ülkelerin “prensipte anlaştığını” açıkladı. 

“Hızlı olursak, bu bizim elimizde” diyen Von der Leyen’e göre dondurulan Rus varlıklarından bu yıl elde edilen 3 milyar avroluk gelirin ilk 1 milyar avrosu bu yaz Ukrayna’ya aktarılabilir.

Brüksel’deki zirvenin sonuç bildirisiyse, Avrupa Konseyi’nin dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelire el konularak Ukrayna’ya aktarılması konusunda henüz somut bir adım atılamadığını gösterdi. 

Bildiride Rusya’nın dondurulan varlıklarının askeri desteğin finansmanı dahil Ukrayna’ya yönlendirilmesine yönelik "bir sonraki adımlara ilişkin ilerlemenin gözden geçirildiği" ifade edildi.

'Ukrayna'ya askeri teçhizat sağlayacak'

Ursula von der Leyen Brüksel’deki AB zirvesinin ilk gün oturumlarının sona ermesinin ardından yaptığı açıklamada liderlerin, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in Rusya'nın AB'deki dondurulan varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna'ya kaynak olarak aktarılmasıyla ilgili önerisini uygun bulduğunu bildirdi.

Von der Leyen, "Bu, Ukrayna'ya askeri teçhizat finansmanı sağlayacak. 2024 yılı için 3 milyar avro civarında ve gelecek yıllarda da buna benzer tutarların toplanmasını bekleyebiliriz" dedi.

Önerinin ne zaman hayata geçirilebileceğiyle ilgili bir soruya ise "Liderlere, eğer teklifi hemen sonuçlandırırsak, ilk 1 milyar avroyu 1 Temmuz'da aktarabileceğimizi söyledim. Yani bu bize bağlı. Hızlı olursak, bu bizim elimizde. Yaz aylarında somut bir eylem olacak" yanıtını verdi.

Zelenskiy sadece kârı değil Rusya'nın tüm parasını istiyor

Öte yandan zirvenin Ukrayna oturumunda konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy AB’nin dondurduğu Rus varlıklarından elde edilen gelirin dışında ana paranın da Ukrayna’ya askeri destek için ayrılmasını talep etti. Bu konu henüz AB’nin gündeminde yer almıyor.

AB, Brüksel’deki menkul kıymet saklama kuruluşu Euroclear’da tutulan Rusya’ya ait 190 milyar avroluk varlığın haczedilmesine dair yasal dayanak üzerinde yaklaşık bir yıldır anlaşma sağlamaya çalışıyor.

Kremlin'den uyarı: Uluslararası hukukun ağır ihlali olur

“Prensipte anlaşıldığı” açıklanan teklife göre bu varlıklardan elde edilen gelirin yüzde 90’ı Ukrayna’daki askeri programlarda yüzde 10’u da yeniden inşada kullanılacak.

Macaristan’ın da onayını almak üzere Birliğin bir miktar parayı da AB’nin fonladığı “barış koruma misyonlarına” ayrılmasının mümkün olduğu belirtiliyor.

AB'nin varlıklarını dondurduğu bir ülkenin parasını başka bir ülkeye aktarma planının yasal kılıfını nasıl hazırlayacağı ise merak konusu.

Birçok ülkenin finansal varlığı başka ülkelerin finansal kuruluşlarında saklanırken, bu adımın meşrulaştırılmasının gelecekte uluslararası büyük krizlere gebe olabileceğine de işaret ediliyor.

Kremlin de önceki gün yaptığı açıklamada AB’nin bu adımının uluslararası hukukun ağır bir ihlali olacağı konusunda uyarıda bulundu.

Rusya'nın dava açması durumunda savaştan sonra bu parayı geri almasının yüksek olasılık olduğu değerlendiriliyor.

Rus tahılına gümrük vergisi artırımı

Öte yandan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen dün yaptığı açıklamada Rusya'nın ve Belarus'un tahılları, yağlı tohumları ve türevli ürünlerine yönelik gümrük vergilerinin artırılması için bir teklif hazırlandığını da duyurdu.

Von der Leyen "Bu, Rus tahılının bu ürünlerde AB pazarını istikrarsızlaştırmasını önleyecek, Rusya'nın bu ürünlerin AB'ye ihracatından elde edilen gelirleri kullanmasını engelleyecek ve Ukrayna'nın çalınan tahılının Rusya tarafından yasa dışı ihracatının AB pazarına girmediğini garanti edecek" diye konuştu. Konuya ilişkin ayrıntıların bugün açıklanması bekleniyor.