Emin Tamer Gören

Emin Tamer Gören

Tüketici Danışmanı

Tüketici Danışmanı Köşesi (TAKSİTLİ SATIŞLAR, İŞ YERİ DIŞINDA YAPILAN SATIŞLAR VE MESAFELİ SATIŞLAR )

02 Mayıs 2018 - 11:17

Bugünkü yazımızda, TAKSİTLİ SATIŞLAR, İŞ YERİ DIŞINDA YAPILAN SATIŞLAR VE MESAFELİ SATIŞLAR ile ilgili konulara değineceğiz.

            Sohbetimize, TAKSİTLİ SATIŞLAR ile başlayalım. Satış bedelinin en az iki taksitte ödendiği; mal veya hizmetin, sözleşmenin düzenlendiği anda veya sözleşmede belirlenen bir süre sonra ifa edildiği satış sözleşmesidir. Taksitle satış sözleşmesi en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenir. Yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez. Bir nüshasının kağıt üzerinde tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketicinin daha sonraki tarihlerde talep etmesi halinde ücret talep edilmeksizin bir defaya mahsus olmak üzere sözleşmenin bir örneği tüketiciye verilir. Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için taksit tutarını aşmayacak ve ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenir. Aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir. Senet demişken, tüketici işlemi nedeniyle teminat olarak alınan senetler, başkasına ciro edilemez. Yani mobilya almak için imzaladığınız senetler, çimento satıcısından çıkarsa hukuka aykırı bir işlem olduğundan geçersizdir. Başkasına ciro edilmiş ise, bu senetleri tüketici isterse ödemeyebilir.

            Tüketici, yedi gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin taksitle satış sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkı süresi, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlar. Ancak tüketici, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma hakkını kullanabilir. Burada tüketiciler açısından yanıltıcı olabilecek bir kaç hususa değinelim. Örneğin, bir koltuk takımı almaya karar verdiniz ve taksitle satış sözleşmesi imzaladınız. Beğendiğiniz koltuk takımının üst kumaş rengini seçebileceğiniz söylendi. Sizde mağazada olmayan bir renk beğendiniz. Sözleşmede, malın teslim tarihi 60 gün sonra olacak şekilde belirtildi. Daha sonra mal teslim edilmeden 33. günü koltuk takımını almaktan vazgeçtiniz. Satıcıdan, efendim sizin adınıza sipariş verildi, fabrikada üretim başladı vazgeçemezsiniz! Yada, size özel üretim yapılıyor, başkasına satamayız, cayma hakkınızı kullanamazsınız! Şeklinde beyanlar duyabilirsiniz... Bunlar itibar edeceğiniz şeyler olmayıp, cayma hakkınızı kullanabilirsiniz. Mal teslimi ile hizmet ifasının birlikte yapıldığı sözleşmelerde mal teslimine ilişkin cayma hakkı hükümleri uygulanır. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde satıcı veya sağlayıcıya yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür. Burada, dikkat etmemiz gereken bir hususu hatırlatmadan geçmeyelim. Satıcı cayma süresi içinde malı tüketiciye teslim etmişse tüketici, malı ancak olağan bir gözden geçirmenin gerektirdiği ölçüde kullanabilir. Olağan gözden geçirme malın ilk incelemesini kapsar. Malın mutat olarak kullanılması durumunda tüketici cayma hakkını kullanamaz. Yani bir koltuk takımı aldıysanız ve süresi içinde cayma hakkınızı kullanacaksanız evcil hayvanlarınızın koltukların üzerine çıkmasına, yatmasına veya tuvaletlerini yaparak lekelemelerine izin vermemelisiniz! Aksi halde cayma hakkınızı kullanamazsınız. Taksitli satışla cep telefonu almışsanız, sim kartının takılmış olması, olağan bir gözden geçirme hali sayılmadığından cayma hakkınızı kullanamazsınız. Cayma hakkının bazı istisnaları olduğunu bilelim. Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile hizmetin ifasına başlanan hizmet sözleşmelerinde de tüketici cayma hakkını kullanamaz. Tüketicinin satıcıyı bulduğu finansal kiralama işlemlerinde cayma hakkı kullanılamaz.

            Tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde almış olduğu bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi, tüketiciye hiçbir masraf yüklemeksizin iade etmekle yükümlüdür. Burada dikkat edilmesi gereken çok önemli bir ayrıntıya dikkat çekmek istiyorum. Cayma hakkını kullanan tüketici, sözleşme konusu malı, cayma hakkını kullandığı tarihten itibaren yedi gün içinde satıcıya iade etmekle yükümlüdür. Aksi halde tüketici cayma hakkını kullanmamış sayılır. Cayma hakkının kullanılması durumunda tüketici, malın iade masraflarını yüklenmek zorundadır. Yani, bir koltuk takımı satıcı tarafından evinize teslim edildi ise, cayma hakkını kullanırsanız sözleşmede belirtilen yere, bir yer belirtilmemiş ise satıcının satış yerine o koltuk takımının taşınması masraflarını tüketici olarak siz üstlenirsiniz. Tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da satıcı veya sağlayıcı, faiz veya komisyon aldığı durumlarda ödenen miktara göre gerekli tüm faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür.

            TükoDer olarak diyoruz ki, bir mal alırken tereddüt yaşıyorsanız peşin almak yerine taksitle alın 7 günlük cayma süreniz olsun. Cayma süresi içerisinde, içinize sinmeyen bir durum olursa cayma hakkınızı kullanır, az bir zarar ile sonuç alabilirsiniz. Cayma hakkınızı kullanmayacaksanız, ilk taksit ödemesine gittiğinizde tüm borcunuzu kapatır, vade farkı ile komisyon vb. bedeller düşüldükten sonra kalan borcu ödeyebilirsiniz. Oldu ya insanlık hali, işler bozuldu ve taksitleri ödemede güçlüğe düştünüz. Satıcının, bakiye borcun tamamını tahsil edebilmesi için, bu hüküm sözleşmede yer almalı ve ayrıca, tüketicinin kalan borcun en az onda birini oluşturan ve birbirini izleyen en az iki taksiti veya kalan borcun en az dörtte birini oluşturan bir taksiti ödemede temerrüde düşmesi gerekir. Satıcı veya sağlayıcının bu hakkı kullanabilmesi için tüketiciye en az otuz gün süre vererek yazılı olarak muacceliyet uyarısında bulunması zorunludur. Dolayısı ile, ödeme güçlüğü çekilen durumlarda bir taksiti ödeyemediyseniz, sonraki taksiti mutlaka ödeyiniz. TAKSİTLE SATIŞ SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA detaylı bilgiye 14.01.2015/29231 tarih/sayılı R.G.den ulaşabilirsiniz.

 

            Yazımızın bu bölümünde İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerden bahsedeceğiz. Kapıdan satış diye tabir edilen satışlar bu kapsamdadır. Fuar, panayır ve pazar yerlerinde yapılan satışlar hariç olmak üzere, satıcı veya sağlayıcı ile tüketici arasında;

            -Teklifin tüketici ya da satıcı veya sağlayıcı tarafından yapılmasına bakılmaksızın iş yeri dışında, tarafların eş zamanlı fiziksel varlığında kurulan (Üniversite yerleşkelerinde, AVM.lerde stant açılarak veya pazarlama elemanlarınca tüketicilerin ev ve işyerlerine gidilerek yapılan satışlar),

            - Tarafların eş zamanlı fiziksel varlığında tüketiciyle iş yeri dışında görüşülmesinin hemen sonrasında, satıcı veya sağlayıcının iş yerinde ya da herhangi bir uzaktan iletişim aracıyla kurulan,

            - Mal ve hizmetlerin tüketiciye tanıtımı ya da satışı amacıyla satıcı veya sağlayıcı tarafından düzenlenen bir gezi esnasında (genellikle devre tatil/mülk satışları için) kurulan sözleşmeler İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerdir.

 

Şimdi kısaca bu sözleşmelerin nasıl yapıldığını açıklamaya çalışalım. Genellikle pazarlamacılar tarafından, yalnız yaşayan veya yaşlı kimselerin kapılarını çalıp, biz Sağlık Bakanlığından geliyoruz. Size denemeniz için fizik tedavi veya masaj veya tansiyon aleti getirdik. Size bırakacağız, siz deneyeceksiniz beğenmez iseniz 15 gün sonra gelip geri alacağız diyerek tüketicileri ikna ediyorlar. Kapıdan satış sözleşmesini hazırlayıp, tüketiciye imzalatıyorlar. Neye imza attıklarını soranlara ürünü teslim ettiklerine dair bir belge olduğunu söylüyorlar. Tüketici, cayma konusunda yeterince bilgilendirilmediğinden cayma hakkını kullanmıyor ve 15 gün sonra geldiklerinde sözleşme gereği ilk taksit ödemesini istiyorlar. Veya Biz Milli Eğitim Bakanlığından geliyoruz. Çocuğunuz şu okulda okuyor. Öğretmenleri ile görüştük. Bazı dersleri zayıfmış. Öğrencilere yönelik takviye niteliğinde internet üzerinden canlı ders öneriyoruz. Çocuğumuz 15 gün denesin diyorlar ve sistemi aktif edip gidiyorlar. Sonrası malum…

Bu konudaki yasal düzenlemelere göz atacak olursak…

            - Bu sözleşmeler, Bakanlık tarafından verilmiş izin belgelerine sahip satıcı veya sağlayıcılar tarafından kurulur.

            - İş yeri dışında kurulan sözleşmeler yazılı olarak yapılmadıkça geçerli olmaz. Kurulan sözleşmelerin en az on iki punto büyüklüğünde anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi ve sözleşmenin bir örneğinin tüketiciye verilmesi zorunludur. Geçerli bir sözleşme kurmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

            - Kurulan sözleşmede; "Bu sözleşmenin kurulduğu veya malın teslim alındığı tarihten itibaren on dört gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkınız bulunmaktadır. Cayma süresi içinde sözleşmeye konu mal veya hizmet karşılığında herhangi bir isim altında ödeme yapmanızı veya borç altına sokan herhangi bir belge vermenizi istemeyeceğimizi ve cayma bildiriminin tarafımıza ulaştığı tarihten itibaren en geç on dört gün içerisinde malı geri almayı taahhüt ederiz.” ifadesine yer verilmiş olmalı, ayrıca satıcı veya sağlayıcı, sözleşmeyi tüketicinin imzalamasını ve sözleşme tarihi ile “Sözleşmenin bir örneğini elden teslim aldım.” ifadesini ve cayma hakkının kullanılabildiği sözleşmeler için “On dört gün içinde cayma hakkımın olduğu konusunda bilgilendirildim.” ifadesini tüketicinin kendi el yazısı ile yazmasını sağlamak zorundadır. Aksi sözleşmeler geçersizdir. Geçersiz sözleşme nedeniyle tüketici 14 günlük cayma süresine tabi değildir. Bu süre her halükarda bir yıl sonra sona erer.

            Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkı süresi, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlar. Ancak tüketici sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içerisinde de cayma hakkını kullanabilir. Malın satıcı tarafından taşıyıcıya teslimi, tüketiciye yapılan teslim olarak kabul edilmez. Mal teslimi ile hizmet ifasının birlikte yapıldığı sözleşmelerde mal teslimine ilişkin cayma hakkı hükümleri uygulanır. Satıcı veya sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür. Satıcı veya sağlayıcının yukarıda belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket etmesi veya tüketiciyi cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmemesi durumunda tüketici cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Bu süre her halükarda cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer.

            Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi dolmadan, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmesi yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı, şekli ve içeriği Bakanlıkça belirlenen cayma bildirim formunu sözleşmenin kurulduğu anda tüketiciye vermek zorundadır. Cayma hakkının kullanılmasında tüketici bu formu kullanabileceği gibi cayma kararını bildiren açık bir beyanda da bulunabilir. Cayma hakkının kullanımına ilişkin ispat yükümlülüğü tüketiciye aittir. Satıcı veya sağlayıcı, cayma süresi içerisinde sözleşmeye konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Bu yasağa rağmen tüketiciden herhangi bir bedel alınması durumunda, alınan bedel tüketiciye derhal iade edilir. Ayrıca tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge tüketici yönünden geçersizdir. Satıcı veya sağlayıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde malı geri almakla yükümlüdür. Bu süre içerisinde malın geri alınmaması durumunda, tüketici malı muhafaza etmekle yükümlü değildir.

            Tüketici cayma süresi içerisinde malı; işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir. Sözleşmenin tüketiciye teslim edildiğinin ve sözleşme konusu mal veya hizmetin sunulduğunun ispatı satıcı veya sağlayıcıya aittir.

Bu bölümde kısaca doğrudan satış konusundan söz edelim. Doğrudan satış; herhangi bir doğrudan satış şirketi tarafından istihdam edilsin ya da edilmesin satış temsilcisi, dağıtıcı, distribütör ve benzeri adlarla hareket edenlerin bir mal veya hizmeti kendi evlerinde ya da perakende satış yerleri kullanılmaksızın tüketicinin ev veya iş yaşantısını sürdürdüğü mekânlar gibi iş yeri dışında, tek veya çok katmanlı satış yöntemleriyle tüketicilere sunulmasını öngören pazarlama sistemidir. Yani, bazı kozmetik, mutfak eşyaları vb. ürünlerin katalog üzerinden sipariş verilerek ve sisteme pazarlama elemanı olarak dahil edilerek yapılan zincirleme satış sistemidir diyebiliriz. Doğrudan satış şirketleri on sekiz yaşından küçükleri, fiil ehliyetine sahip olmayanları, şirketin ortağı ve yöneticileri ile çalışanlarını doğrudan satıcı olarak sisteme dahil edemez. İŞ YERİ DIŞINDA KURULAN SÖZLEŞMELER hakkında detaylı bilgiye 14.01.2015/29236 tarih/sayılı R.G.den ulaşabilirsiniz.

 

            Yazımızın bu bölümünde Mesafeli Satış Yönteminden bahsedeceğiz. Satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dahil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının (internet, telefon vs.) kullanılması suretiyle kurulan sözleşmeleri ifade eder.

            - Tüketici, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği'nin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tüm hususlarda, kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirilmek zorundadır. Ön bilgilendirme yapıldığına ilişkin ispat yükü satıcı veya sağlayıcıya aittir. Cayma hakkının kullanımında, satıcının iade için belirttiği taşıyıcı aracılığıyla malın geri gönderilmesi halinde, tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Satıcının ön bilgilendirmede iade için herhangi bir taşıyıcıyı belirtmediği durumda ise, tüketiciden iade masrafına ilişkin herhangi bir bedel talep edilemez. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Satıcı veya sağlayıcı malı kendisinin geri alacağına dair bir teklifte bulunmadıkça, tüketici cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi yönelttiği tarihten itibaren on gün içinde malı satıcı veya sağlayıcıya ya da yetkilendirmiş olduğu kişiye geri göndermek zorundadır. Tüketici, cayma süresi içinde malı, işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir. MESAFELİ SÖZLEŞMELER hakkında detaylı bilgiye 27.11.2014/29188 tarih/sayılı R.G.den ulaşabilirsiniz.

            Sosyal medya hesapları üzerinden yapılan alış verişlerde karşınızdaki kişinin satıcı olup olmadığından emin değilseniz alış veriş yapmayınız. Mesafeli satış sözleşmesi, ön bilgilendirme formu, fatura veya fiş düzenlenmiyorsa biliniz ki, bir dolandırıcılık vakası ile karşılaşabilirsiniz. Mutlaka güvenilir internet sitelerinden alış veriş yapmanızı öneriyoruz. Peki güvenilir internet sitelerini nasıl bileceğiz dediğinizi duyar gibiyim. Öncelikle, sitenin ticari bir ünvanı, ticari faaliyetini sürdürdüğü açık adresi, vergi numarası veya Vergi Daireleri tarafından verilen MERSİS numarası olup olmadığına bakılmalı, cayma hakkı konusunda elektronik ortamda iade ve değişim olanağı sağlanmış olmalı, mesafeli sözleşmeyi ödeme öncesinde veya sipariş kaydı sırasında tüketiciye göstermelidir. 

 

Bu sayımızda, taksitli satışlar, iş yeri dışında yapılan satışlar ve mesafeli satışlar konularına değindik. Bir sonraki sayımızda, Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti ile paket tur sözleşmeleri ile ilgili konulara değineceğiz. Bizi takip etmeye devam edin... Kamu yararına dernek statüsünde olan TükoDer her zaman yanınızda...

 

Sorularınız için;

Salı-Çarşamba-Cuma günleri 10.30:16.30 saatleri arasında 4454487-4456700 numaralı telefonlardan ulaşabilirsiniz.

[email protected] e-posta adresine yazabilirsiniz.

Facebook grup : TükoDer Bilgi Platformu (İzmir)

Bu yazı 1817 defa okunmuştur .

YORUMLAR

  • 0 Yorum
Henüz Yorum Eklenmemiştir.İlk yorum yapan siz olun..

Son Yazılar