Emin Tamer Gören

Emin Tamer Gören

Tüketici Danışmanı

ELEKTRİK PİYASASI TÜKETİCİ HİZMETLERİ-1

01 Kasım 2018 - 07:24

Dostlar merhaba! Bugün ELEKTRİK PİYASASI TÜKETİCİ HİZMETLERİ hakkında TÜKETİCİ HAKLARI’nı anlatmaya çalışacağız. TükoDer İzmir Şubesine iletilen yakınmalardan belki de en önemlisi, elektrik kesintileri veya voltaj yükselmeleri sonucu elektrikli cihazlara verdiği hasarın ne şekilde tazmin edilmesi gerektiğidir. Öncelikle bu konuyu açıkladıktan sonra diğer konularda da bilgilere yer vereceğiz.

Kullanıcının kendi hatasından kaynaklanmaması kaydıyla kullanıcıya ait teçhizatta ortaya çıkan ve dağıtım şebekesinden kaynaklanan hasara ilişkin zararın tazmini için kullanıcı tarafından dağıtım şirketine zararın ortaya çıktığı tarihten itibaren 10 (on) iş günü içerisinde talepte bulunulabilir.

Zararın tazmin edilebilmesi için hasarın niteliği, kullanıcı tesisinin durumu, dağıtım şebekesinde meydana gelen kesinti, arıza, dalgalanma gibi hususlarda dağıtım şirketi tarafından yapılacak/yaptırılacak inceleme ve değerlendirme neticesinde söz konusu hasarın dağıtım şebekesinden kaynaklandığının tespit edilmesi gereklidir. DAĞITIM ŞİRKETİ zararın tazminine ilişkin başvurunun yapıldığı tarihten itibaren 10 (ON) İŞ GÜNÜ İÇERİSİNDE; inceleme ve değerlendirme neticesinde başvurunun haklı bulunup bulunmadığını, haklı bulunmuş ise ZARARIN TAZMİN EDİLMESİNE İLİŞKİN OLARAK YAPILACAK İŞLEMLERİ KULLANICIYA BİLDİRİR. Başvurunun haklı bulunmadığı durumlarda kullanıcıya yapılan bildirimde dayanakları ile birlikte gerekçelere yer verilir.

Dağıtım şirketi teçhizatın tamir işini üstlenebilir ya da teçhizatın tamir masraflarını üstlenerek kullanıcı tarafından tamir ettirilmesini tercih edebilir. Dağıtım şirketi, tamiratı kullanıcıya bırakması durumunda kullanıcıyı anlaşacağı servise/servislere yönlendirebilir. DAĞITIM ŞİRKETİ, KULLANICININ TAMİRİ YAPILAN TEÇHİZATTA BULUNAN GARANTİ HAKLARINI KORUYACAK ŞEKİLDE HAREKET ETMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.

Dağıtım şirketi tarafından yapılacak tamirat, duruma göre teçhizat yerinde iken veya başka bir yere götürülerek, kullanıcının başvurusunun haklı bulunmasından itibaren en geç 10 (on) iş günü içerisinde gerçekleştirilir.

Tamir masrafının karşılanmasının tercih edilmiş olması halinde, kullanıcı tarafından tamir masrafına ilişkin faturanın ibrazından itibaren 3 (üç) iş günü içerisinde, kullanıcının istediği şekilde (nakden, banka/PTT vb. aracılığıyla) ilgili tutar ödenir veya nakden ödeme alabileceği kullanıcıya bildirilir.

Hasar gören teçhizatın makul gerekçeler ile kısa sürede çalışır hale getirilmesi gerektiği durumlarda; kullanıcının bu yöndeki talebi üzerine, dağıtım şirketi tarafından inceleme ve değerlendirme hemen sonuçlandırılır ya da dağıtım şirketi tarafından kullanıcıya tamiri gerçekleştirmesine muvafakat ettiği servis/servisler bildirilir. Ortaya çıkan tamir bedeli, değerlendirme süreci neticesinde başvurunun haklı bulunması durumunda dağıtım şirketi tarafından kullanıcıya ödenir.

Hasar gören teçhizatın tamir edilememesi durumunda dağıtım şirketi tarafından tespit edilecek/ettirilecek rayiç bedel veya dağıtım şirketinin uygun görmesi halinde kullanıcının talep ettiği bedel kullanıcıya ödenir.

Kullanıcı, zararının tazmini hususunda dağıtım şirketi tarafından yapılan işlemlere ilişkin şikâyetlerini EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu)’ya iletir. EPDK’dan tatmin edici bir karşılık alamadığı takdirde Tüketici Hakem Heyetine başvurusunu yaparak hakkını takip eder.

Özetlersek, elektrik kesintisi veya voltaj dalgalanması sonucunda elektrikli cihazlarınızda bir arıza meydana gelmiş ise, en kısa zamanda Yetkili Teknik Servis  (YTS) çağırılmalı, YTS’den alınacak arıza tespit ve onarım maliyet raporunu ilgili elektrik dağıtım şirketi müşteri hizmetlerine bir dilekçe ekinde teslim edilmelidir. Bu işlemler, arızanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 iş günü içerisinde tamamlanmış olmalıdır. Dilekçede, toplam onarım bedelinin yanı sıra elektrikli cihazın arızasına bağlı olarak bozulmuş olan gıda vb. ürünlerin bedeli de belirtilerek ödenmesi talep edilmelidir. YTS raporunda, bozulan gıda vb. ürünlerin cins ve miktar tespitinin yapılmış olmasına özen gösterilmelidir. Elektrik dağıtım şirketine yapılan başvuruya olumlu cevap alınamadığı taktirde, zararın tazmini konusunda öncelikle TEİAŞ’a, müteakiben EPDK’ya başvurulur, oradan da tatmin edici bir cevap alınamaz ise, THH.ne başvurmak icap etmektedir.

Sonraki konular hakkında sohbetimize devam etmeden önce, bazı tanımları hatırlatmakta yarar buluyorum.

Gecikme zammı: 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammını,

Görevli tedarik şirketi: Dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin hukuki ayrıştırması kapsamında kurulan veya son kaynak tedariği yükümlüsü olarak Kurul tarafından yetkilendirilen tedarik şirketini,

Kesme-bağlama bedeli: Tüketicinin elektriğinin bağlanması aşamasında uygulanan ve Kurul tarafından belirlenen bedeli,

Mühürleme: Sayaç ve ölçü devresi elemanlarına dışarıdan yapılacak müdahaleyi önlemek amacıyla dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından ilk enerji verme, sayaç ve ölçü devresi elemanlarını kontrol ve durumunu tespit etme, enerji kesme ve açma gibi işlemler yapıldıktan sonra mühür ile ölçü düzeneğini muhafaza altına alma ya da aldırma yöntemini,

Ortak sayaç: Aynı tüketici grubunda birden fazla gerçek ve/veya tüzel kişinin elektrik enerjisi tüketimlerini ölçmek amacıyla tesis edilen tek bir sayacı,

Perakende satış: Elektriğin tüketicilere satışını,

Perakende satış sözleşmesi: Bağlantı anlaşması mevcut olan kullanım yeri için, görevli tedarik şirketi ile tüketiciler arasında ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, perakende satış tarifesi veya son kaynak tedarik tarifesinden elektrik enerjisi ve/veya kapasite temini ile hizmet alımına yönelik olarak yapılan faaliyetlere ilişkin koşul ve hükümleri kapsayan sözleşmeyi,

Serbest olmayan tüketici: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite alımlarını sadece, bölgesinde bulunduğu görevli tedarik şirketinden yapabilen gerçek veya tüzel kişiyi,

Serbest tüketici: Kurul tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunması veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması veya organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini haiz olduğu için tedarikçisini seçme hakkına sahip gerçek veya tüzel kişiyi,

TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini anlatmaktadır.

 

BİRAZ GENEL KONULARA DEĞİNELİM.

Tedarikçi ile ikili anlaşma (abonelik sözleşmesi) kurulmadan önce anlaşmaya ilişkin yazılı ön bilgilendirme yapılması gerekmektedir. Söz konusu bilgilendirmenin yapıldığına ve tüketici tarafından teyit edildiğine ilişkin ispat yükü tedarikçiye aittir.

Tedarikçi tarafından ikili anlaşma ve eklerinin  “aslının aynıdır” onaylı bir örneğinin anlaşmanın kurulduğu gün kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketimi düşük serbest tüketiciye verilmesi zorunludur. Tedarikçi tarafından ikili anlaşma ve ekleri sonlanmasını izleyen 3 yıl süresince saklanır ve istendiğinde yıl içerisinde bir defadan fazla olmamak üzere tüketiciye sunar. Tedarikçi bu kapsamda tüketiciden herhangi bir ücret talep edemez.

 

ABONELİK SÖZLEŞMESİNİ YAPTIKTAN SONRA CAYMA HAKKIM VAR MI?

Tüketici, ikili anlaşmanın kurulduğu ya da yenilendiği tarihten itibaren 14 gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cayma bedeli ödemeksizin telefonla, e-postayla veya yazılı olarak bildirim yapmak suretiyle anlaşmadan cayma hakkına sahiptir.

Belirli süreli abonelik sözleşmesi, sözleşmede belirlenen sürenin sonunda kendiliğinden sona erer. Tedarikçi sözleşmenin sona ereceği tarihten en az 60 gün önce tüketiciyi sözleşmenin sona ereceği tarih konusunda kayıt altına almak suretiyle bilgilendirir. Belirli süreli ikili anlaşmada ikili anlaşmanın belirlenen süre kadar kendiliğinden yenileneceğine veya uzayacağına ilişkin hükümler konulamaz. Sözleşmenin yenilenmesinde ilk defa sözleşme yapılıyormuş gibi işlem tesis edilir.

 

SÖZLEŞMEYİ TEK TARAFLI FESİH EDEBİLİR MİYİM?

Serbest tüketici, belirsiz süreli sözleşmeyi herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cayma bedeli ve/veya ceza koşulu ödemeksizin istediği zaman, belirli süreli ikili anlaşmayı ise süresi sona ermeden önce aşağıdaki haklı sebeplerden bir veya birkaçına dayanarak cayma bedeli ve/veya ceza koşulu ödemeksizin önceden bildirim yapmak suretiyle feshedebilir.

- Abonelik sözleşmesinin kurulması, yenilenmesi veya değişiklik yapma süreçlerinde yapılması gereken bilgilendirme veya bildirimler gereği gibi ya da hiç yapılmadığında,

- Tedarikçi, tüketicinin sözleşme kapsamında doğan alacağını özel olarak mevzuatla düzenlenen süreler içerisinde, diğer hallerde alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren en geç 5 iş günü içerisinde ödemezse,

- Tedarikçiden kaynaklanan nedenlerle tüketici tedarikçinin portföyüne geçirilmezse,

- Tüketimi düşük serbest tüketicinin başka bir kullanım yerine taşınması ya da başka bir kullanım yerine taşınmaksızın kullanım yerini tahliye etmesi halinde,

- İkili anlaşma kapsamındaki fatura, dağıtım şirketince okunarak piyasa yönetim sistemine girilen endeks değerlerine göre düzenlenmezse SÖZLEŞME TEK TARAFLI FESİH EDİLEBİLİYOR.

 

TEDARİKÇİ, ABONELİK SÖZLEŞMESİNİ FESİH EDEBİLİR Mİ?

- Tüketici ikili anlaşmada belirlenen güvence bedelini süresi içerisinde ödemediğinde,

- Kullanım yerinde usulsüz ya da kaçak elektrik enerjisi tüketildiğinde,

- Tüketiciye ilişkin iflasının kesinleşmesi ve tasfiye memuru atanması hallerinde tek taraflı olarak sözleşmeyi herhangi bir tazminat ödemeksizin fesih edebilir.

 

GÜVENCE BEDELİ NEDİR? ALINMASI YASAL MIDIR?  

Tedarikçi tarafından, tüketicinin elektrik enerjisi tüketim bedeline ait ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeme riskine karşılık güvence bedelini anlaşma yapılırken nakit ya da teminat mektubu olarak talep edebilir. Güvence bedelinin peşin ya da taksitlendirme yoluyla alınıp alınmayacağı ve ne zaman talep edileceğine ilişkin hususlar ikili anlaşmada açıkça ifade edilir. Nakit güvence bedeli tahsili, şirket vezneleri ve müşteri hizmet merkezleri dışında elden yapılamaz.

 

GÜVENCE BEDELİ NEYE GÖRE HESAPLANIYOR? NASIL ALINIYOR?

Tedarik şirketi, kullanım yerinin değişmesi ve/veya perakende satış sözleşmesinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde, tüketicinin elektrik enerjisi tüketim bedelini ödememesi ihtimaline karşılık, borcuna mahsup etmek üzere güvence bedeli talep eder.

30 Mayıs 2018 tarihinden sonra yapılan yeni perakende satış sözleşmelerinde mesken tüketici grubu dışındaki tüketicilerden sözleşme gücü veya bağlantı gücü 100 kW ve üzerinde olanlar için ilk bağlantıda kW başına güvence birim bedeli üzerinden alınan güvence bedelleri, ilgili tüketicinin sözleşme tarihinden itibaren on iki aydaki tüketim toplamı en fazla olan iki aylık tüketimine karşılık gelen tutar dikkate alınarak bir kereye mahsus olmak üzere yeniden belirlenir. Eksik kalan tutar, bildirimi takip eden otuz gün içerisinde tüketici tarafından görevli tedarik şirketine ödenir.

Sözleşme gücü veya bağlantı gücü 100 kW ve altında olup borcunu ödemediği için perakende satış sözleşmesi feshedilmiş olan tüketicilerden yeniden perakende satış sözleşmesi imzalayarak elektrik enerjisi satın alacaklara, içinde bulundukları yıla ait güvence bedelinin yüzde elli fazlası uygulanır.

Sözleşme gücü veya bağlantı gücü 100 kW'nın üzerinde olup borcunu ödemediği için perakende satış sözleşmesi sona erdirilmiş olan tüketicilerden yeniden perakende satış sözleşmesi imzalayarak elektrik enerjisi satın alacaklara uygulanacak güvence bedeli ilgili tüketicinin sözleşme tarihinden önceki son on iki aydaki tüketim toplamı en fazla olan iki aylık tüketimine karşılık gelen tutar dikkate alınarak belirlenir.

Güvence bedeli, nakit ya da BDDK tarafından teminat vermesi uygun bulunmuş finans kuruluşlarınca düzenlenen süresiz ve kesin teminat mektubu olarak verilebilir. Ancak, mesken tüketici grubundaki tüketiciler güvence bedelini sadece makbuz karşılığında nakit olarak verir.

Nakit olarak verilecek güvence bedelinin tamamının peşin olarak verilmesi esastır. Ancak tüketicinin talebi halinde, güvence bedeli iki eşit taksitte tahsil edilir. Bu durumda görevli tedarik şirketi tarafından kabul edilmesi halinde, güvence bedelinin ilk taksiti de faturaya yansıtılmak suretiyle tahsil edilebilir. Görevli tedarik şirketi, bu fıkra kapsamında taksit talebinin olup olmadığını tüketiciye sormakla yükümlüdür. Nakit olarak verilecek güvence bedeli tahsilatı şirket veznesi, posta, elektronik fon transferi (EFT), havale ve benzeri yollarla ödenebilir.

 

GÜVENCE BEDELİNİ GERİ ALIRKEN NEYE DİKKAT ETMELİYİM?

Güvence bedelinin iadesinde; kullanım yerinin son endeks okuma bilgileri tedarikçiye bildirildikten sonra, nakit tahsil edilen güvence bedeli asgari TÜFE oranı dikkate alınarak güncellenir. Güncelleme yapılmasını takiben, tüketicinin söz konusu ikili anlaşmasına ilişkin tedarikçiye olan tüm borçlarının ödenmesinden sonra varsa güncellenmiş güvence bedelinin bakiyesi, anlaşmanın sona erme tarihinden itibaren en geç 5 iş günü içerisinde tüketicinin talep ettiği ödeme şekline göre iade edilir. İade için, borcun ödenmesi dışında, herhangi bir koşul ileri sürülemez ve belge istenemez. Zamanında iade edilmeyen güvence bedeli için mevzuatta belirtilen gecikme faizi uygulanır.

 

ELEKTRİK FATURASINI SON ÖDEME TARİHİNE KADAR YATIRMAZSAM NE OLUR?

Tüketicinin elektrik enerjisi tüketimine ilişkin ödemelerini son ödeme tarihine kadar yapmaması durumunda görevli tedarik şirketi tüketiciye yazılı olarak en az 5 iş günü ödeme süresini içeren ikinci bildirimde bulunur. Bu bildirimde, elektrik enerjisinin kesileceği de belirtilir. Görevli tedarik şirketi yazılı bildirimle birlikte kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak tüketiciyi bilgilendirmek zorundadır. KALICI VERİ SAKLAYICILARINDAN (SMS-kısa mesaj-/ e-posta/ belgegeçer vb) EN AZ BİRİYLE VE YAZILI OLARAK BİLDİRİMDE BULUNULMAMIŞ OLMASI HALİNDE KULLANIM YERİNİN ELEKTRİĞİ KESİLEMEZ.

Tüketicinin öngörülen ödemelerini, ikinci bildirimde belirtilen süre içerisinde de yapmaması halinde, görevli tedarik şirketinin bildirimi üzerine, bildirim tarihinden itibaren en geç 5 iş günü içerisinde dağıtım şirketi tarafından kesme bildirimi düzenlenmek suretiyle kullanım yerinin elektriği kesilir ve kesme bildiriminin bir örneği kullanım yerine bırakılır. Kesme bildiriminde, kesme tarihine, saatine, mühür bilgilerine, endeks değerlerine ve kesmeyi yapan çalışana ait sicil numarasına veya şirket tarafından belirlenen koda yer verilmesi zorunludur. Tüketiciye elektriğinin kesildiği, ayrıca kalıcı veri saklayıcısıyla da bildirilir.

 

İKİNCİ BİLDİRİME RAĞMEN ELEKTRİK FATURASINI ÖDEMEDİM. ELEKTRİĞİM KESİLDİ. ŞİMDİ NE OLACAK?

Tüketicinin birikmiş borçlarını gecikme zamlarıyla birlikte 30 gün içinde ödememesi veya tedarikçi tarafından belirlenen takvim dahilinde ödemeyi taahhüt etmemesi halinde tedarikçi borcun güvence bedelinden mahsup edileceğine ilişkin yazılı ya da kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak tüketiciyi bilgilendirmek zorundadır. Zamanında ödemenin yapılmaması halinde;

- Güncellenmiş güvence bedeli, son ödeme tarihinden itibaren uygulanan gecikme zammını içeren toplam fatura tutarına eşit veya yüksek ise güncellenmiş güvence tutarı fatura tutarına mahsup edilir. Mahsup edilen güvence bedeli tutarı ile bu tutarı ödeme yükümlülüğünü yerine getirdiği tarihten itibaren kullanım yerinin elektriğinin bağlanacağına ilişkin bildirim kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak ya da yazılı olarak tüketiciye aynı gün içerisinde yapılır.

- Güncellenmiş güvence bedeli, son ödeme tarihinden itibaren uygulanan gecikme zammını içeren toplam fatura tutarından düşük ise güncellenmiş güvence bedeli toplam fatura tutarına mahsup edilir ve tüketiciye aynı gün içerisinde yazılı ve kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak bildirimde bulunulur. Bildirimde güncellenmiş güvence bedelinin toplam fatura tutarını karşılamadığı, fark tutarın bildirim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi, borcun ödenmemesi durumunda sözleşmenin fesih edilebileceği ve muaccel hale gelmiş borcun yasal yollarla tahsiline gidileceğine ilişkin hususlar belirtilir.

- Tüketicilerin zamanında ödenmeyen borçlarına ilişkin olarak yasal yollara başvurabilmek için elektriğin fiilen kesilmesi ve güvence bedelinin muaccel borçlara mahsup edilmiş olması zorunludur. Bu hükme aykırı olarak yasal yollara başvurulması halinde, yapılan işlemler sonlandırılır. Oluşan masraf ve giderler tüketiciden talep ve tahsil edilemez.

- Tüketicilerin zamanında ödenmeyen borçlarına, görevli tedarik şirketi tarafından mevzuatta belirlenen oranı aşmamak üzere, günlük olarak gecikme zammı uygulanır.

- Borcun zamanında ödenmemesi nedeniyle elektrik enerjisi kesilmiş olan tüketicinin, birikmiş borçlarını gecikme zamları ile birlikte peşin ödeyerek veya görevli tedarik şirketi tarafından belirlenen takvim dahilinde ödemeyi taahhüt ederek görevli tedarik şirketine başvurması halinde tüketicinin elektrik enerjisi yeniden bağlanır.

- Aynı kullanım yerine ait başka tüketicilerin önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçları, yeni tüketicinin üstlenmesi talep edilemez.

- Tüketicinin borcu nedeniyle, aynı tüketicinin başka bir perakende satış sözleşmesine konu kullanım yerinin elektriği kesilemez.

 

Sevgili dostlar, LÜTFEN FATURA ÖDEMELERİNİZİ, YA BANKA ARACILIĞI İLE YADA ELEKTRİK ŞTİ. VEZNELERİNE YAPINIZ! SAKIN OLA Kİ, FATURAMATİK DENİLEN FATURA ÖDEME NOKTALARINA YAPMAYINIZ! Diye uyararak bugünlük sohbetimizi sonlandıralım. Bir sonraki sohbetimizde ELEKTRİK PİYASASI TÜKETİCİ HİZMETLERİ konusunda yarım kalan TÜKETİCİ HAKLARINI anlatmaya devam edeceğiz. Bu makaleyi okuduysanız, olumlu/ olumsuz görüşlerinizi yorumlarda mutlaka belirtiniz. Sizlerin daha iyi anlayabilmesi için, makalenin formatı (yazılışı, anlatım biçimi vb.) konusunda da fikirlerinizi önemsiyoruz.

    

Kamu yararına dernek statüsünde olan TükoDer her zaman yanınızda...

Sorularınız için;

Salı-Çarşamba-Cuma günleri 10.30:16.30 saatleri arasında 0(232)4454487-4456700 numaralı telefonlardan ulaşabilir, [email protected] e-posta adresine yazabilirsiniz.

TükoDer Bilgi Platformu (İzmir) kullanıcı adıyla facebook, Instagram, Twitter, Linkedin hesaplarımız üzerinden siz tüketicilere hizmet vermeye devam etmekteyiz, bizi takip ediniz...

Bu yazı 1482 defa okunmuştur .

YORUMLAR

  • 0 Yorum
Henüz Yorum Eklenmemiştir.İlk yorum yapan siz olun..

Son Yazılar