Zirve, EGİAD Ege Genç İş İnsanları Derneği Başkanı Mustafa Aslan, İzmir Ticaret Odası (İZTO) Başkanı Mahmut Özgener ve Batı Anadolu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (BASİFED) Başkanı Seda Kaya’nın açılış konuşmaları ile başladı.
EGİAD Başkanı Mustafa Aslan, 30. yaşını kutlamaya hazırlanan EGİAD’ın geçtiğimiz aylarda yapılan genel kurulunda adındaki İşadamları ibaresinin İş İnsanları olarak değiştirilmesinin, kadının iş dünyasındaki mutlak yerine dikkat çekmesi açısından önemli olduğunu kaydetti. Derneğin kadın üye sayısını yeterli görmediğini ve arttırılması için çalışmalar yürüttüklerini de ifade eden Aslan, kurum olarak özeleştiride bulunarak, “Kuruluşundan bu yana kadın üyeler derneğimizde her seviyede aktif rol almış ve bugün BASİFED Başkanı sıfatı ile aramızda olan Sayın Seda Kaya 2 dönem boyunca EGİAD Başkanı olarak görev yapmıştır. Buna rağmen özeleştiri yapmak gerekirse her ne kadar Türkiye ortalamasının üzerinde gözükse de %15 kadın üye oranı bizim için; İzmir için yeterli değildir. Bu oranın artırılması için Yönetim Kurulumuz kararlılıkla çalışmaktadır” dedi.
Kadınların güçlendirilmesinin ve ekonomik hayata eşit katılımlarının iyileştirilmesinin son derece önemli olduğunu vurgulayan EGİAD Başkanı Aslan, “Türkiye’de kadınların istihdama katılım oranının son yıllardaki görece artışı olumlu bir gelişmedir. Ne var ki, kadın istihdamına ilişkin veriler incelendiğinde kadın işsizlik oranının erkek işsizlik oranından bir hayli yüksek olduğu da görülmektedir. Bunun yanı sıra istihdam edilmeyi başarmış kadınlarla erkekler arasındaki ortalama ücret farkları ve üst düzey pozisyonlara çıkıldığında kadın sayısının çarpıcı oranda az olması; işgücü piyasasında toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin farklı boyutlarıyla derinlemesine incelenmesini önemli kılar. Kadın oranlarına bakacak olursak, Türkiye’de Merkez Bankası’nda yalnızca bir kez kadın meclis üyesi olmuş. Türkiye’de Yönetim Kurulu üyelerinin 2005’de %7’si kadın iken günümüzde bu oranın %14 olduğunu görüyoruz. AB üyelerinde ortalama ise 2005 yılında %9,8 iken 2018 yılında %26,2. Yönetim Kurulu Başkanları’nda bu oran %6 civarında. Aynı kriterde %7,5 ile AB ülkelerinde de oran oldukça düşük görünüyor. Türkiye’de kadın milletvekili oranı 2006’da %3 civarından 2018’de ancak %17’ye yükseliyor. AB ülkelerinde ise %30 oranında kadın milletvekili var. Bunun yanında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin hiç kadın başkanı olmamış” dedi.
Kadınlara kurulan Cam Uçurum tuzağına da dikkat çeken Aslan, cam tavanı aşan kadınların kendilerini şirketin olumsuz koşullarında üst düzey yöneticilik pozisyonunda bularak büyük risk aldıklarını ifade etti. Aslan şöyle konuştu: “Bu kavram, şirketin kriz dönemlerinde kadınların başarısız olmaları için kendilerine verilen riskli bir pozisyondur. Bu kavram, kadın yöneticilerin şirketin içinde bulunduğu olumsuz performans koşullarında üst düzey yöneticiliğe getirilip şirketin başarısızlığından sonra “kadından zaten yönetici olmaz” cümlesini sarf edebilmek için erkek yöneticiler tarafından geliştirilmiştir.”
Batı Anadolu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (BASİFED) Başkanı Seda Kaya ise, konuşmasında kadının önceliğinin hala yaşam ve özgürlük olduğuna dikkat çekti, iş yaşamında eğitimli kadının önemine vurgu yaptı. 2018 yılında öldürülen kadın sayısının 440 olduğunu hatırlatan BASİFED Başkanı Kaya, “Bu verilere göre, kadının bu ülkedeki temel problemi; öncelikle hala yaşam ve özgürlük. Bu makus gidişatı değiştirmenin, kadına yaşam hakkı tanıyan bir toplum inşasının temel çimentosu ise her zaman söylendiği gibi kız çocuklarının eğitimidir. Kız çocuklarının eğitim alması; hayata tutunmaları ve ilerde istihdama katılmış, kendi ayakları üzerinde duran, özgüvenli kadın bireyler olmalarının temelini oluşturmaktadır. Eğitim durumuna göre işgücüne katılım oranları incelendiğinde; kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görülüyor. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 15.9, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 27.7, lise mezunu kadınların 34.3, yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranın ise yüzde 72.7 olduğu görülüyor. O zaman ana mücadele damarımız belli, eğitim” dedi.
Ülkemizde yönetici pozisyonundaki kadın oranının sadece yüzde 17,3 olduğuna, şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranının 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2017 yılında yüzde 17,3 e yükseldiğine ancak yetersiz bir rakam olduğuna vurgu yapan BASİFED Başkanı Kaya, kadınların yönetim kademelerinde yer almak için talep etmeleri gerektiğine dikkat çekti.
İZTO İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener ise, günümüz endüstrilerinde başarıyı yakalamış dev kurumlarda başarının birinci koşulunun, kadın-erkek dengesinden geçtiğini ifade etti. Özgener, “Sadece sayı olarak değil, kadınlara eşit yetki, eşit fırsatlar, eşit ücretlendirme yaklaşımlarıyla değer veren her kurum ilerler. Tersi yönde davranan erkek egemen yapılar kısa sürede yok olmaya mahkumdur, endüstrilerin tarihi bunun sayısız örneğiyle doludur” dedi. Yapılan çalışmalara, tüm iyi niyetli yaklaşımlara rağmen toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda ülke olarak durumun istenilen seviyede olmadığını ancak İzmir ve Ege’nin toplumsal cinsiyet eşitliği istatistiklerinde ülkemizin geri kalanına göre öncü bir rol üstlenildiğini ifade eden İZTO Başkanı Özgener, “Nüfusumuzun yüzde 49.8'i kadınken, sadece yüzde 28.9'u istihdama katılabiliyor. Belirli alanlarda kadınların işgücüne katılımındaki yükseliş özellikle dikkat çekiyor. Bu sayıları hep birlikte daha da yükseltmemiz gerekmekte. Yükseköğretim istatistiklerine göre; kadın profesör oranı 2008 - 2009 öğretim yılında %27.4 iken 2017-2018 öğretim yılında %31.2 oldu. Dışişleri Bakanlığı verilerine göre; 2009 yılında kadın büyükelçi oranı %10.8 iken bu oran 2018 yılında %22.1 oldu. Bu sayıları arttırmak hepimizin elinde. Kadın ve erkeklerden ayrı ayrı çözümler beklersek, değişimi yaratamayız” dedi.
İş yaşamındaki kadınların yanısıra, üniversite sıralarındaki gençlerin de yoğun ilgi gösterdiği Zirvenin ikinci adımının Üniversitelerdeki gençlere yayılması planlanırken, konuşmacıların verdiği mesajlar da dikkat çekti.
Kadın Zirvesi, üç ana oturum ve keynote ile devam etti. İş yaşamındaki kadınların yanı sıra, üniversite sıralarındaki gençlerin de yoğun ilgi gösterdiği zirvenin ikinci adımının üniversitelerdeki gençlere yayılması planlanırken, konuşmacıların verdiği mesajlar da dikkat çekti. Demirören Haber Ajansı Ege Temsilcisi Elif Demirci İşleğen’inmoderatörlüğünü yaptığı ilk oturum, "Başarı Cesaret İster" başlığı ile gerçekleşti. Oturum konuşmacıları, İnci Holding CEO’su Neşe Gök ve Vodafone Türkiye Kurumsal İş Birimi İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin oldu. "Girişimcilik" başlığı ile gerçekleşen ikinci oturumun moderatörlüğünü ise EGİAD Yönetim Kurulunun Girişimcilik ve Melek Yatırımcılıktan Sorumlu Başkan Vekili Alp Avni Yelkenbiçer yaptı. Bu oturumun konuşmacıları ise, Girişimci Kadınlar Grubu kurucusu Ülkü Hür, TutumluAnne.com kurucusu Özden Pusat, Tekkredi kurucusu ve CEO Pelin Anlı Bedirhanoğlu, Ev Tekstili kurucusu Gül Güler Goncagül oldu. Dikkan Grup İnsan Kaynakları Direktörü Füsun Toros’un moderatörlüğünde gerçekleşecek üçüncü oturum ise "Kadınlar Kilidi Kırıyor" başlığıyla gerçekleşti. Konuşmacıları ise BSH Ev Aletleri Türkiye, Orta Doğu, Afrika ve BDT Bölgeleri Kurumsal İletişim Müdürü Burçin Girit ve Coca Cola Bilgi Teknolojileri Direktörü (CIO) Leyla Deliç oldu. Keynote bölümünün konuşmacısı ise M-Gen Dijital Ajans Kurucusu, Fütürist, Ekonomist Ufuk Tarhan’dı. Başarılı kadınlar hikayelerini anlatırken kadınların iş dünyasında yer almasına ilişkin önemli görüşler paylaştı. İnteraktif bir biçimde gerçekleşen oturumlarda katılımcılar da görüşlerini paylaştı.
“Fen ve teknoloji öğrenen kız çocukları istiyoruz”
BSH Ev Aletleri Türkiye, Orta Doğu, Afrika ve BDT Bölgeleri Kurumsal İletişim Müdürü Burçin Girit, “3. sınıfta bu mesleği yapmaya karar verdim. Boğaziçi'nde 4 yaz boyunca Betül Mardin’in PR şirketlerinde stajyer olarak çalıştım ve ayak işlerini yaptım. Fakat oralarda halkla ilişkiler nedir, iletişim nedir’i öğrendim. Amerika’da staj yaptıktan sonra dönüp birçok şirkette çalıştım. Sosyal medyadan ve tüm iç ve dış iletişimden sorumluyum. Dijital dönüşüm başladıktan sonra kuşaklar arasında çok büyük çatışmalar olmaya başladı. Hiçbir dakikayı boş geçirmeden 89 ülkede bu işleri yürütmeye çalışıyorum. BSH’de kadın-erkek çalışma oranı yüzde 30’a, yüzde 70. Globalda bir tık daha yüksek. Fen ve teknoloji öğrenen kız çocukları istiyoruz. Fırsatı olmayan 10 okulun çocuklarını ve öğretmenlerini eğitiyoruz. Anneleri fabrikamızda işçi olarak çalışan kızları eğitip işe almak istiyoruz. Kadınlar daha çok söz sahibi olmaya başladığında, şiddetin çok az olduğu bir dünyada yaşıyor olacağımıza inanıyorum” dedi.
“Hep çok meraklı oldum”
Coca Cola Bilgi Teknolojileri Direktörü (CIO) Leyla Deliç, “Ne yapmak istediğimi küçükken de çok biliyordum. Annem ilk bilgisayarlardan almıştı bana, onunla programlamayı öğrendim. Türkiye’de bir teknoloji şirketinde en aşağılardan başladım. Hep çok meraklı oldum, çok soru sorarak öğrenmeye çalıştım. Bu şekilde şirketin genel müdürü oldum. 28 yaşında genel müdür oldum. Birçok şirketi ikna etmeyi başardım, müşterilerimiz öğüt almak için arıyorlardı beni. Daha sonra şirketle farklı bölgelere gittim. Afrika’da özellikle kadınların yaşadığı koşullar ve durumları gördüm. Kişisel olarak bir dönüm noktasıydı orası benim için. Bir kadın rol model olabilmesi için başkaları için bir şeyler yapması lazım. Amacım bir kadın olarak kadınlar için daha fazla şey yapmak. Amerika’da birçok kadın arasında bir kişiyim ve Türkiye’de daha çok ihtiyacı olan kadın var diye düşündüm. Coca Cola’da bilgi teknolojileri direktörlüğünü kabul ederek Türkiye’ye geri dönerek birçok oluşumu tanımaya başladım” diye konuştu.
“Robotik çağa geçiyoruz”
Dünyada en etkili 100 kadın fütürist arasında sayılan, M-Gen Gelecek Planlama Merkezi’nin kurucusu Ufuk Tarhan ise, T-insanı ve kadınlara önerilerini şöyle anlattı; “İş dünyasında organizasyonel yapı değişiyor. Geleceğin iş insanı yetenekli, yetkin ve yetkili olacak. Beceriler de değişecek. Çünkü iş hayatına robotlar, yapay zekâ aktif giriyor. Bugün insanların iş dediği görevleri bunlara devredeceğiz. Bu yüzden alışılageldik meslek ve iş alanlarının ötesinde düşünebilmeli. Para ortadan kalkacak, Bitcoin gibi finansal teknolojiler önem kazanacak. Avukatlık var olacak fakat robotik gibi alanlarda uzmanlaşma gerekecek. Gıda mühendisliği ve beslenmede genetik ile nanomühendisliğin önemi artacak. İleride yeni gıdalar tüketeceğiz. Sağlık cihazları mobil olacak. Bulut bilişim, sanal gerçeklik, üç-boyutlu baskı teknolojileri, yapay zekâ, QR kodlar, hologram teknolojisi, insansız hava araçları gibi alanlar geleceğimizi belirleyecek. Şu anki geleneksel meslekler dönüşecek ve buna uyum sağlayan ayakta kalacak.”
Kadın Zirvesi çalışma grubu; Anıl Yüksel, Tuğçe Güner, Serhan Ceylan, Merve Özbatır, Pınar Berberoğlu, Simge Bilir Kurt, Hanzade Güngören, Elif Koç, Başak Çayır, Özlem Gümrükçü, Simge Yücebaş Özkan, Didem Veryeri, Yağmur Yarol, Fulya Kabaçam Elmas, Gonca Güler, Sevim Doğanoğlu, Zerrin Tunaboylu, Selen Günaydın, Pınar Güngör Özinan, Özüm İlter Demirci, Müge Şahin, Elif Özgüven ve Elçin Kaya’dan oluştu.
YORUMLAR