Dostlar merhaba! Bugün, İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITLARININ TİCARETİ HAKKINDA TÜKETİCİ HAKLARINI anlatmaya çalışacağız. Sohbetimize soru cevap şeklinde devam edelim.
İkinci el motorlu kara taşıtları ticaretinde hangi tip taşıtlar yer almaktadır?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan ve trafik siciline tescilli olan motosiklet, otomobil, arazi taşıtı, otobüs, kamyonet, kamyon ve lastik tekerlekli traktör niteliğindeki taşıtları,
Bu Yönetmeliğin amacı ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapmak için ne tür belgeler gerekmektedir?
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler ile esnaf ve sanatkâr işletmeleri adına yetki belgesi, işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmiş olmalıdır. Geçerlilik süresi beş yıl olan yetki belgesinin işletmede kolayca görülüp okunabilecek bir yere asılmış olması gerekir. Yetki belgesine sahip işletmelerin güncel listesi Ticaret Bakanlığının internet sayfasında ilan edilir.
İkinci el motorlu kara taşıtımı satılmak üzere yetki belgesine sahip bir firmaya vereceğim, nelere dikkat etmeliyim?
Satışa sunulmak üzere ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmeye teslim edilen ikinci el motorlu kara taşıtı için, taşıt ikinci el motorlu kara taşıtının adına tescilli olduğu kişi ile işletme arasında birer nüshası taraflarda kalacak şekilde en az iki nüsha teslim belgesi düzenlenir. İkinci el motorlu kara taşıtının işletmede kalacağı süre içinde oluşan arıza ve hasardan işletme sorumludur. Ticaret Bakanlığı, taşıt teslim belgesinin şekli ve içeriği ile aracılık hizmeti karşılığında işletmeye ödenecek ücretin üst sınırını belirlemeye yetkilidir.
İkinci el motorlu kara taşıtı satın alacağım, dikkat etmem gereken şey nedir?
Satışa sunulan ikinci el motorlu kara taşıtının üzerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde taşıta ilişkin tanıtıcı bilgilerin güncel olarak yer aldığı bir tanıtım kartı bulundurulur. Tanıtım kartında; marka ve modeli ile model yılı, rakam veya harflerinin bir kısmı karartılmak suretiyle motor ve şasi numarası, plaka numarası, yakıt türü, kilometresi, satış fiyatı, boyalı ve değişen parçaları, niteliği belirtilmek suretiyle hasar kaydı, üzerinde rehin veya haciz gibi şerhlerin bulunup bulunmadığı, değişen parça, hasar kaydı, rehin ve haciz gibi bilgilerin ilgili sistemlerden temin edildiği tarih ve saat yer almış olmalıdır. İkinci el motorlu kara taşıtının elektronik ortamda tanıtılması durumunda bu bilgilere ve yetki belgesi numarasına elektronik ortamda da yer verilir.
Yetki belgesine sahip işletme tarafından ikinci el motorlu kara taşıtı satışından hemen önce ekspertiz raporu alınır ve raporun bir nüshası satış esnasında alıcıya teslim edilir. Ekspertiz raporunun ücreti, satış işleminin alıcıdan kaynaklanan bir nedenle gerçekleşmemesi durumunda alıcı, diğer hallerde yetki belgesine sahip işletme tarafından ödenir. Ekspertiz raporunda ikinci el motorlu kara taşıtının özellikleri, arıza ve hasar durumu ile kilometre bilgilerine yer verilir. Sekiz yaş veya yüz altmış bin kilometrenin üzerindeki ikinci el motorlu kara taşıtları için ekspertiz raporu alınması zorunlu değildir. Ekspertiz raporu, TSE hizmet yeterlilik belgesi bulunan işletmeler tarafından düzenlenir. Ekspertiz raporunu düzenleyen kişiler, ekspertiz raporundaki bilgilerin taşıtın gerçek durumunu yansıtmamasından sorumludur. Ticaret Bakanlığı, ekspertiz raporu ücretinin üst sınırını belirlemeye yetkilidir.
İkinci el motorlu kara taşıtı satın alacağım garantisi var mı?
İkinci el otomobil ve motosikletin motor, şanzıman, tork konvertörü, diferansiyel ve elektrik sistemi, satış tarihinden itibaren üç ay veya beş bin kilometre, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmenin garantisi altındadır. İşletme, garanti kapsamına giren hususları sigorta yaptırmak suretiyle karşılayabilir. Sayılan parçalarda garanti süresi veya kilometresi içinde meydana gelen arızalar azami otuz iş günü içinde giderilir. Motosikletler için bu süre azami yirmi iş günüdür. Arızanın giderilmesine ilişkin masraflar işletmeye aittir. Arızanın on iş günü içinde giderilememesi halinde, tamirde geçen on iş gününü takip eden üç gün içinde, teslim edilen ikinci el otomobil veya motosiklete benzer özelliklere sahip ücretsiz ikame taşıt tahsis edilir. Bu sürelerin tespitinde taşıt sahibinin işletmeye yazılı başvuru tarihi veya ilgili il müdürlüğüne yazılı başvurusu üzerine il müdürlüğünce işletmeye yapılan bildirim tarihi dikkate alınır. İl müdürlüğüne yapılan başvuruda satış sözleşmesinin bir örneğine yer verilir. Garanti süresi veya kilometresi içinde arızalanan otomobil veya motosikletin işletmeye teslim edilmesi halinde işletme tarafından arızalı ikinci el otomobil veya motosikletin teslim alındığına dair bir belge düzenlenir. Sayılan parçalarda garanti süresi veya kilometresi içinde arıza meydana gelmesi durumunda tamirde geçen süre garanti süresine eklenir. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 56 ncı maddesi kapsamında üretici ve ithalatçı garantisi devam eden ikinci el otomobil veya motosikletler hakkında bu hususlar uygulanmaz.
İkinci el motorlu kara taşıtı satın alacağım garanti kapsamına girmeyen hususlar var mı?
İkinci el otomobil ve motosikletin satışında aşağıdaki parça, durum, işlem ve arızalar garanti kapsamı dışındadır:
Sekiz yaş veya yüz altmış bin kilometrenin üzerindeki otomobil ve motosikletler.
Satış sırasında alıcı tarafından bilindiği işletme tarafından belgelendirilen arıza ve hasarlar.
Ekspertiz raporunda belirtilen arıza ve hasarlar.
Aracın olağan kullanımı nedeniyle kayışlar, egzoz, amortisör, debriyaj, ön dişli takımı, fren balataları ve pabuçları, diskler, contalar gibi parçalarda meydana gelen aşınma ve yıpranmalar.
Garanti kapsamındaki bir parçada meydana gelen arızanın doğrudan sonucu olarak hasar görmedikçe veya zayi olmadıkça; bujiler, katalitik konvertörler, hava filtresi, yağ filtresi, yakıt filtresi, cam silecek lastikleri, klima devresinin doldurulması için kullanılan maddeler, ilave edilen yağlar, soğutma sıvıları, fren sıvıları ve diğer katkı maddeleri.
Garanti kapsamındaki bir parçada meydana gelen arızanın doğrudan sonucu olarak hasar görmedikçe veya zayi olmadıkça, koltuk aksesuarlarının temizlenmesi ve onarılması dâhil olmak üzere kaportanın ve kabinin olağan bakımı için yapılan masraflar.
Kaporta işleri, süslemeler, paspas, lastikler, jantlar, akü, farlar, park lambaları, camın ve farların kırılması veya çatlaması.
Garanti kapsamında olanlar hariç olmak üzere elektronik parçalar ve komponentler.
Parça değişimi yapılarak veya yapılmaksızın düzenli önleyici işlemler, kontroller ve ayarlamalar.
İkaz lambaları sistem arızası gösterdiği halde aracı kullanmaya devam etmenin veya bilerek veya bilmeyerek uygun olmayan ya da kalitesiz yağların veya yakıtın kullanılmasının sebep olduğu arızalar.
Hatalı kullanım, kaza, hırsızlık, hırsızlık girişimi, yangın, infilak, vandallık veya doğal afetler nedeniyle hasar gören veya zayi olan parçalar.
Taşıtın ihmal edilmesinin veya uygun olmayan bir şekilde kullanılmasının veya aracın gereği gibi çalışması için lüzumlu olan sıvıların donmasının sebep olduğu arızalar.
Bakım işlemlerinin muayene ve bakım planına uygun olarak yapılmaması nedeniyle meydana gelen arızalar.
Satış sonrasında taşıta yapılan herhangi bir eklenti nedeniyle oluşan hasar ve arızalar.
Trafik sicilinde “Trafikten çekilerek tescili silinmiştir.” kaydı bulunan taşıtlar.
Kullanım hatasının tespitinde 13/6/2014 tarihli ve 29029 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Garanti Belgesi Yönetmeliğinin 11 inci maddesi uygulanır.
İkinci el bir motorlu kara taşıtı aldım, ödemeyi nasıl yapmalıyım?
Alıcı veya satıcının talebi halinde (satış bedelinin ödenmesine ilişkin masraflar talepte bulunan tarafa ait olmak üzere) ikinci el motorlu kara taşıtı alım satımında taşıtın satış bedeli, Ticaret Bakanlığınca uygun görülen kuruluş tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş anlı el değiştirmesini sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik ortamda ödenebilir.
Tüketiciyi Koruma Derneği (TükoDer) İzmir Şubesi veya Tüketici Hakem Heyetlerine gelen şikayetlerden yola çıkarak dolandırıcılık seviyesine varan birkaç husus üzerinde duralım. Motorlu aracın trafik tescil kaydı kimin üzerinde ise ödemeyi mutlaka o gerçek ya da tüzel kişiliğe yapınız. Noter satışında veya satış sözleşmesinde satış fiyatını gerçek ödediğiniz bedel üzerinden kayıt altına aldırınız.
Bunu iki nedenden dolayı öneriyoruz. Birincisi satış sonrası garanti kapsamında olan ve/veya satışa konu sözleşmede belirtilen hususlara aykırılık nedeniyle ikinci el araç satış sözleşmesinden dönme ve bedel iadesi talep edildiğinde noter satışı veya satış sözleşmesindeki satış fiyatı öne çıkmaktadır.
Diğer nedeni de dolandırıcılık vakalarına maruz kalmamanızdır. Bir örnek verelim. Aracınızı satılığa koydunuz. Alıcı dedi ki 70 bin veririm. Tamam dediniz anlaştık. Alıcı hesap no istedi sizden, 70 bini transfer etti. Açıklamada …… plakalı …. marka aracın satış bedeli yazıyor. Sonra tam notere yöneldiğinizde alıcı diyor ki benim cenazem var, acil işim çıktı. Sen satışı kuzenim …..ya ver. Sende nasıl olsa para geldi deyip kuzenine devrediyorsun. Noter sözleşmesinde parayı eksiksiz aldım kısmını da bir güzel imzalıyorsun. 3 gün sonra alıcı sana ihtarname yolluyor ve araç için sana 70 bin yollamıştım hala satış olmadı parayı iade et diyor. Savcıya başvuruyorsun alıcı ile satışı yaptığın kişi arasında akrabalık yok. Tlf. tespiti yok. Beraber fotoları yok vs. Hiç bir bağ bulamıyorlar. Yani görünürde ortada dolandırıcılık suçu yok. 70 bini de geri ödeyeceksin mecburen. Satışı yaptığın kişi diyor ki ben parayı elden verdim, buda resmi noter belgesi kendisi eksiksiz parayı aldığını kabul ediyor. Şimdi araba da gitti, 70 bin de. Çık işin içinden.
Kilometresi düşürülerek satılan ikinci el motorlu taşıtlar ile ilgili Yargıtay’ın kararına https://m.facebook.com/groups/1423204267740957?view=permalink&id=1850712784990101 bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
İkinci el bir motorlu kara taşıtı alı satımında noterlerin yükümlülükleri nelerdir?
Noterler aşağıdaki iş ve işlemlerle yükümlüdür:
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletme adına tescilli taşıtların satışı ile bu işletme aracılığıyla yapılan ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında, işletmenin yetki belgesine sahip olduğunun doğrulamasını İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sisteminden yapmak, devir işlemini gerçekleştirecek kişinin yetkili olduğunu gösteren belgeyi istemek ve yetki belgesi numarasına satış sözleşmesinde yer vermek,
Yetki belgesine sahip işletmeler ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal etmeyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından doğrudan yapılan ve aracılık edilen ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarına ilişkin Bakanlıkça gerekli görülen bilgileri satış tarihinde İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sistemine işlemek,
Satışa konu ikinci el motorlu kara taşıtı için düzenlenmiş ekspertiz raporunun tarih ve sayısına, ekspertiz raporunda belirtilen kilometre bilgisine ve ekspertiz raporunu düzenleyen işletmeye ilişkin İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sisteminde yer alan TSE hizmet yeterlilik belgesi numarasına satış sözleşmesinde yer vermektir.
Detaylı bilgiyi, 13.02.2018 tarih ve 30331 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik’ten ve www.gtb.gov.tr adresinden alabilirsiniz
Bir sonraki sohbetimizde SİGORTACILIK KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLECEK FAALİYETLERE, TÜKETİCİ LEHİNE YAPILAN SİGORTA SÖZLEŞMELERİ İLE MESAFELİ AKDEDİLEN SİGORTA SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN TÜKETİCİ HAKLARINI anlatacağız. Bu makaleyi okuduysanız, olumlu/ olumsuz görüşlerinizi yorumlarda mutlaka belirtiniz. Sizlerin daha iyi anlayabilmesi için, makalenin formatı (yazılışı, anlatım biçimi vb.) konusunda da fikirlerinizi önemsiyoruz.
Kamu yararına dernek statüsünde olan TükoDer her zaman yanınızda...
Sorularınız için;
Yaz sezonu nedeniyle dernek merkezimiz kapalı olacağından, [email protected] e-posta adresine yazabilirsiniz.
TükoDer Bilgi Platformu (İzmir) kullanıcı adıyla facebook, Instagram, Twitter, Linkedin hesaplarımız üzerinden siz tüketicilere hizmet vermeye devam etmekteyiz, bizi takip ediniz...