Karadeniz dalga yaptı: AKP'nin düşüşü, CHP'nin yükselişi beraberliği getirdi

AKP’nin iddialı olduğu önemli bir bölge Karadeniz. Aynı zamanda Tayyip Erdoğan’ın memleketi Rize de bu coğrafyada. Fakat AKP için Karadeniz'de 31 Mart hem dalgalı hem de yağmurlu geçti.


Karadeniz dalga yaptı: AKP'nin düşüşü, CHP'nin yükselişi beraberliği getirdi

2024 seçimleri Türkiye’nin dört bir yanında beklenmeyen sonuçlar doğurdu. 47 yıldır olmayan bir şey oldu ve seçim sonuçlarına göre Cumhuriyet Halk Partisi 1. parti oldu. AKP'nin oy oranı kesin olmayan sonuçlara göre yüzde 35,54 civarında. Bu oran AKPnin girdiği ilk seçim olan 2002'den bu yana aldığı en düşük oy olarak tarihe geçti. AKP ilk kez ikinci parti oldu. Her seçim akşamı AKP sarısının sardığı Türkiye haritası bu sefer renk değiştirdi.

CHPAKPMHP
ArtvinRizeGümüşhane
Giresun (AKP)Trabzon Tokat (AKP)
Amasya (MHP)Bayburt (MHP) 
SinopOrdu 
Kastamonu (MHP) Samsun 
Bartın (MHP)Çorum 
Zonguldak (AKP)Karabük (MHP) 
BoluDüzce 


18 ilin olduğu bölgede, 194 ilçe var. Köklü değişiklikler oldu demek biraz abartılı olsa da, Karadeniz rüzgarı bazı bazı AKP ve MHP’ye karşı esti demek yanlış olmaz. 

CHP hem geçtiğimiz seçim elinde olan Sinop, Artvin ve Bolu’yu korudu hem de MHP’nin elinden Amasya, Kastamonu ve Bartın’ı, AKP’nin elinden Giresun ve Zonguldak’ı aldı.

Yani CHP elindeki il sayısını 3’ten 8’e çıkarırken; AKP 10’dan 8’e, MHP ise 5’ten 2’ye düşürdü.

AKP, Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize ve Trabzon illerinde 32 ilçe kazanırken, CHP 15 ilçe, MHP 8 ilçe, İYİP 2 ilçe, Saadet Partisi 1 ilçe, Yeniden Refah Partisi 1, Demokrat Parti 1 ilçede seçim kazandı.

Karadeniz Bölgesi'nde CHP oylarını artırken yeni belediye başkanlıkları ekledi hanesine. 

Giresun ve Zonguldak: AKP’den geri alındı

CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in alacaklarını ilan ettikleri şehirlerden biri Giresun’du. Bir önceki seçimi AKP zaten CHP’ye karşı 280 oy farkla kazanmıştı. AKP'nin siyaset sahnesine çıktığı tarihten bu yana gerçekleşen 4 yerel seçimde Giresun Belediyesi'ni iki kez AKP, iki kez de CHP kazanmıştı. 5. yerel seçimde CHP beraberliği bozarak öne geçti ve Doğu Karadeniz’deki kalesini geri aldı. Seçim öncesi AKP için YRP’nin kendi adayıyla, CHP'nin de ittifaksız şekilde seçime girmesinin sonuçları kötü etkileyebileceğine dair değerlendirmeler yapılıyordu. Yüzde 54,56 ile ipi göğüsleyen CHP’yi yüzde 37,62 ile AKP, yüzde 2,66 ile YRP, yüzde 1,11 ile İYİP takip etti. Yani CHP diğer seçimlerde olduğu gibi ittifaksız bir şekilde seçimi kazandı.

TOKİ inşaatlarına afiş asan bir önceki dönemin de başkanı olan AKP’li Ömer Selim Alan yüzde 37,60 ile yüzde 54,52 alan CHP’nin adayı Tahsin Erdem’e karşı kaybetti. 8 ilçenin 6’sını CHP, 2’sini AKP aldı. Bakanların seçim çalışması düzenlediği kentlerden biri olan Zonguldak’a Adalet Bakanı Yılmaz Tunç yoğun mesai harcamıştı.

Kastamonu, Bartın, Amasya: Yıllar sonra gelen kentler

Bir önceki seçimde yüzde 18’le 3. parti olan CHP, yüzde 48,99’la Kastamonu’da tam 30 yıl sonra kazandı. 20 ilçenin yalnızca 2’sinde CHP, 8’inde MHP, 9’unda AKP kazanırken sadece bir ilçede bağımsız aday kazandı. MHP’nin bir öncesi seçim ipi göğüslediği Kastamonu’da oyu yüzde 6,90’a düştü.

CHP’nin rekor bir oyla kazandığı bir diğer kent Bartın oldu. Bir önceki seçimde hem AKP’nin hem de MHP’nin ittifaksız yarıştığı Bartın’da MHP seçimi kazanmıştı. 2024 seçimlerinde AKP seçime katılmadı yine de CHP yüzde 51,29’la kazandı. Zonguldak’tan sonra bir diğer maden bölgesi olan Bartın’da da yüzde 50 üzerinde bir oyla kazanıldı. 2022 Ekim’inde Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessese Müdürlüğü'ne bağlı maden ocağında çok büyük bir patlama meydana gelmiş 42 can kaybı yaşanmıştı. Amasra’da da CHP yüzde 46,24’le AKP’nin karşısında kazandı. 

CHP, Amasra’yı 1977’den sonra ilk kez kazandı. Amasya Merkez’de 2019’da yüzde 47,28 oy oranı ile MHP kazanmıştı. 2024 seçimlerinde CHP yüzde 42,84 oranında oy aldı.

İlçelerde ise CHP’li 3 aday seçimi önde tamamlarken AK Parti 2 belediye, MHP 1 belediye başkanlığı kazandı. 

Rize ve Trabzon’da AKP’ye sert kaya

Tayyip Erdoğan’ı memleketi Rize’de AKP’nin iktidarı sert kayaya çarptı. Öyle ki Pazar ve Ardeşen gibi iki önemli ilçe CHP’ye geçerken, CHP zaten geçtiğimiz seçimde de kazandığı Fındıklı’da da galip geldi. Çayeli ise yine MHP’de kaldı. 

Erdoğan’ın baba ocağı Güneysu tam bir hayal kırıklığı oldu. Yüzde 85’le 2019 yerel seçimlerini geçiren AKP, 2024 seçimlerinde Güneysu’da yüzde 67’ye geriledi.

Rize Merkez’de de durum pek farklı olmadı, düşüş burada da sürdü ve yüzde 72’lik oy 55’e indi.

CHP yıllar sonra gelen zaferlerinden birini de Trabzon’da yaşadı. En son 20 yıl önce kazanılan Ortahisar Belediyesi yeniden CHP’ye geçti. Böylece CHP’nin belediye sayısı Trabzon’da Beşikdüzü ve Ortahisar’la birlikte 2’ye çıktı. Öte yandan Trabzon’da belediye başkanlığı koltuğuna oturan ve bir önceki Ortahisar Belediye Başkanı olan Ahmet Metin Genç’in Fenerbahçe-Trabzonspor maçı sonrasında yaptığı açıklamalar tartışma yaratmış, Fenerbahçe ve Beşiktaş Genç hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.

MHP Yazıcıoğlu ile ilk defa Tokat'ı kazandı

Gümüşhane’de AKP ile yarışan MHP 500 oy farkla yeniden kazandı.

1920 yılında il olan Tokat’ta ilk defa MHP’den belediye başkanı seçimi kazandı. AKP ile yarışan MHP’yi Tokat’ta temsil eden isim Mehmet Kemal Yazıcıoğlu burada yüzde 54,86 ile kazandı. Türkiye'nin "Süper Vali" olarak tanıdığı Recep Yazıcıoğlu'nun oğlu Mehmet Kemal Yazıcıoğlu yeni Tokat Belediye Başkanı oldu.