A. Pelda Başak

A. Pelda Başak

Beslenme Uzmanı

ŞEKER GİBİ TEHLİKE (!) NİŞASTA BAZLI ŞEKERLER (NBŞ)

16 Mart 2018 - 11:03 - Güncelleme: 16 Mart 2018 - 11:14


Ülkemizde şeker, şeker pancarından elde edilir. Şeker vücudumuza
enerji sağlar. Başka bir besin değeri yoktur.


Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) çocuk ve yetişkinlerin günlük aldığı
enerjinin %10 ‘undan az kısmını basit şekerin oluşturmasını
önermiştir ve ideal olanın bu miktarı daha aşağıya çekmek olduğunu
vurgulamıştır.

 

Örneğin ; enerji ihitiyacı 2000 kalori olan bir bireyin
günlük maksimum şeker üretiminin 50gr ( kalorinin %10’u) yani 12
çay kaşığından fazla olmaması gerektiğini belirtmiştir. Glikoz, früktoz
gibi basit şekerler hazır gıdalarda sıkça kullanılıyor. Üzerinde ‘şeker
eklenmemiştir’ ibaresi bulunan meyve suyu ve bal gibi ürünler basit
şeker içeriyor. Yaklaşık 50 gr basit şekere tekabül eden ve günlük
hayatmızda karşımıza çıkan ürünlere örnek olarak ; 1 su bardağı
portakal suyu veya 5 yemek kaşığı sürülebilir çikolata veya 78gr hazır
kuru meyve veya 2 su bardağı cola verilebilir. Buna mutfaklarımızda
kullandığımız çay şekerini de eklediğimizde kullandığımız şeker
miktarı oldukça artıyor.


Gelelim Asıl Konumuz Olan NBŞ ‘ nin Sağlık Üzerine Etkilerine …
Yüksek fruktozlu mısır şurubu genelde mısır nişastasının, kimyasal ve
enzimatik hidroliz teknikleri kullanılarak sıvılaştırma, parçalama ve
izomerizasyon aşamaları ile üretilmektedir. Mısır nişastasını glukoz
früktoza dönüştürmek için üç farklı enzim kullanılır.
Bu işlemler sonrasında farklı früktoz içierikli şuruplar elde edilir (%42 ,%55, %90)


Tadını früktozdan alan yiyecek ve içecekler doyma hissini geciktirir,
daha çok tüketilmesine sebebiyet verir ve ikinci acıkma hissini daha
öne çeker. Glukoz alımı, istahı kontrol eden doygunluk hormonu
dediğimiz leptin salınımını arttıran insülin salınımını etkilediği için
doygunluk hissine katkıda bulunur. Früktoz ise insülin salınımını etkilemez.

 

Aşırı früktoz alımı düşük insülin konsantrasyonuna sebep
olur bu da leptin seviyesinin düşük olmasına yol açar. Leptinin düşük
seviyede olması kilo almaya ve obeziteye sebep olur. Obezite de kalp
damar hastalıklarından kaynaklı inme , tip 2 diyabet , karaciğer
yağlanması ve bir çok metabolik
hastalığa yol açar.


Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarında früktozdan zengin beslenmenin
metabolik sendrom, insülin direnci , hipertansiyon ve ağırlık artışına neden
olduğunu çoktan beri biliyoruz. Metabolik sendromun ise kansere
sebep olduğu konusunda hiçbir tereddüt kalmamış durumda.


Früktozun metabolizmasının bir diğer önemli özelliği ürik asit
seviyesini yükseltme yetenediğir. Birçok araştırmada, özellikle
hipertansiyonu olan hastalarda früktoz tüketiminden sonra kanda
ürik asit seviyesinde artış olduğu görülmüştür. Bu da kalp – damar
hastalıklarında önemli bir risk faktörü oluşturur. Buna dayanarak gut
hastalığındaki artışını Yüksek Früktozlu Mısır Şurubu (YFMŞ)
içeren ürünlerin aşırı tüketilmesinin de payı olduğu öne sürülmüştür.


Gelişmiş ülkere bakıldığında hem YFMŞ üretim kotalarının düşük
tutulması hem de früktozca zengin yiyecek ve içeceklere ciddi
kısıtlamalar getirilmesi , früktoz ve YFMŞ ‘nun insan sağlığı üzerine
olumsuz etkileri olduğunu ortaya koyan araştımaların ciddiye
alındığının göstergesidir.


Ülkemizde ise özellikle YFMŞ üretimi bakımından tam tersi bir politika
izlenmesi , piyasa YFMŞ içeren ürün çeçeşidini dolayısıyla günlük
tüketilen miktarın aşırı derecede artmasına sebep olur.


Ülkemizde bir an önce nişata bazlı şeker üretim kotası gelişmiş ülkeler
referans alınarak düşürülmeli ve şu anda atıl kapasite ile çalışan şeker
pancarı işleyen şeker fabrikalarının kapanmaması ve kotalarının
arttırılması gerekir.

Bu yazı 3627 defa okunmuştur .

YORUMLAR

  • 2 Yorum
  • Tamer Gören
    5 yıl önce
    Okuyuculara verdiğiniz faydalı bilgiler için teşekkür ederiz. TükoDer olarak bu mücadelenin içinde yer almaktayız. Güç birliği oluşturmak için sizi TükoDer Bilgi Platformu (Izmir) facebook grup sayfamızı takip etmeye ve Tüketiciyi Koruma Derneğine üye olmaya davet ediyoruz. Salı Çarşamba Cuma günleri 4454487\'i arayarak bilgi alabilirsiniz.
  • Tamer Gören
    5 yıl önce
    Okuyuculara sunduğunuz bilgiler için teşekkür ederiz. TükoDer olarak bu mücadelenin içindeyiz. Güç birliği için sizi TükoDer Bilgi Platformu (Izmir) facebook grup sayfamızi takip etmeye ve Tüketiciyi Koruma Derneğine üye olmaya davet ediyorum.

Son Yazılar